1ԱՌ ԵՂԲԱՐՍ ՀՐԷԱՍՏԱՆԵԱՅՍ, որ ՛ի կողմանս եգիպտացւոցդ են. յեղբարց հրէից՝ յե(րուսաղէ)մացւոց, եւ յեղբարց հրէաստանեայց առ ձեզ ողջո́յն. խաղաղութ(եամ)բ բազմաւ
2առատասցի ՛ի ձեզ ա(ստուա)ծ. եւ յիշեսցէ́ նա զուխտն զոր ե́դ ընդ աբրահամու, ընդ սահակայ, ընդ յակոբայ, ընդ հաւատարի́մ ծառայս իւր։
3Եւ տացէ ձեզ սիրտ յա(մենայ)նի պաշտե́լ զնա, եւ առնել զկամս ն(ո)ր(ա) յանձինս մտադեւրս, եւ ՛ի սիրտս կամակարս.
4բանալ զաչս եւ զականջս սրտից ձերոց յօրէնս իւր եւ ՛ի հրամանս, առնել խաղաղութի(ւն)՝
5եւ լսե́լ խնդրուածոց ձերոց. հաճեսցի́ ընդ ձեզ, եւ մի́ ՛ի ձեռաց թողցէ զձեզ ՛ի ժամանակս նեղութե(ան)։
6եւ արդ՝ այժմիկ կանխե́մք մեք յաղօթս մեր վ(ա)ս(ն) ձեր։
7յամին հարիւրորդի վաթսներորդի իններորդի. մեք հրէայք գրեցաք զայս առ ձեզ, ՛ի նեղու(թ)ե(ա)ն որ հասեա́լ էր ՛ի վ(ե)ր(այ) մեր։ ՛ի ժամանակի անդ յորում եկա́ց յետս յասոն եւ որ ընդ նմա էին ՛ի սուրբ գետնոյ եւ յարքայու(թեն)է անտի.
8եւ հրձի́գ արարին զդուռնն, եւ հեղին զարիւն անբիծ, աղօ́թս մատուցաք մեք տ(եառ)ն, եւ լուա́ւ մեզ. եւ մատուցաք մեք ուխտս եւ խունկս՝ եւ պատարագս նաշհւօք, եւ եդաք մեք զհացն յաճախաց առաջի։
9Եւ արդ՝ արասջի́ք դուք զաւուրսն տաղաւարահարաց յամսեանն քասղեւ։
10Յամին ութսներորդի ութերորդի՝ որ յե(րուսաղէ)մացւոց, եւ ՛ի ծերակոյտ հրէաստանեայց, եւ ՛ի յուդայէ՝ առ երիստաբուղոս վարդապե́տ պտղոմեայ արքայի, որ է ինքն յազգէ քահանայիցն օծելո́ց սակի, որ են ՛ի կողմանս եգիպտացւոց հրէայք. ողջո́յն ընդ ձեզ եւ խաղաղու(թ)ի(ւն)։
11՛Ի մեծամեծ վշտացս ապրեալքս յա(ստուծո)յ, մեծապէ́ս գոհանամք զնմանէ. ո(ր)պ(էս) զի՝ զիա́րդ ՛ի մարտ պատերազմի պատրաստեալ էաք ը(ստ) առն թագաւորի. զի նա ինքնին եռացոյց, եւ եհեղ զայնոսիկ
12որ եկեալ պատեալ պաշարեալ պահէին զսուրբ քաղաքն։ Քանզի ՛ի ժամանակի իբրեւ դիմեաց ինքնին իշխանն ՛ի կողմանս պարսից,
13անթիւ անհամար զօրօքն հանդերձ. եւ անդէն անկան կործանեցան շուրջ զանանեայ տաճարաւն. ՛ի խորհուրդ յիմարու(թ)ե(ան) խորհեցան ն(ո)ք(ա) զնէեմեայ տաճարաւն։
14զի իբր բնակութ(եամ)բ իմն հասեալ կայր ՛ի տեղի անդր ինքնին անտիոքոս՝ եւ որ ընդ նմա բարեկամքն էին առնուլ զգանձսն ա(մենայ)ն իբրեւ ՛ի պատճառս վարձկանաց համարի։
15Առաջի արարին քահանայք տաճարին զա(մենայ)ն։ եւ նա յօժարեաց գալ մտանել սակաւուք ՛ի ներքս. իբրեւ եղեւ միջամուտ սրահիցն՝ համարձա́կ զդրունսն առին զարտաքինս պարսպացն ընդ որ եմուտ անտիոքոս.
16եւ բացին զպատուհանսն գաղտնիս որ ընդ առաստաղակալօքն եին, եւ ը(ստ) այնոսիկ սկսան հոսել վիրգս մեծամեծս, եւ անդէն զառաջնորդն գնդա́ւն հանդերձ սատակեցին։ իբրեւ զն(ո)ս(ա) ՛ի ներքս յօշեցին, հանին զկառափունսն եւ ընկեցին ՛ի պարսպէն ՛ի մէջ զօրացն։
17Վ(ա)ս(ն) այսր ա(մենայ)նի օրհնե́ալ է ա(ստուա)ծ որ ետ ՛ի ձեռս զամպարիշտս։
18Արդ մեք իբրեւ կամեցաք ՛ի քսաներորդի հինգերորդի ՛ի քասղեւ ամսեանն սրբել զտաճարն. լա́ւ համարեցաք զայս եւ ձեզ ցուցանել, զի եւ դուք արասջիք զայս իբրեւ զօրէնս տօնիցն տաղաւարահարացն. եւ հրոյն ո(ր)պ(էս) շինեաց նէեմի զտաճարն եւ զսեղանն, յորում մատուցանէր զպատարագսն ողջակիզացն։
19Քանզի ՛ի ժամանակի յորում վարեցա́ն հարքն մեր ՛ի կողմանս պարսից որ ա́յնց ժամանակաց պաշտօնասէր քահանայք էին, առին ՛ի սեղանոյ անտի զհուրն ՛ի ծածուկ, եւ տարան թաքուցին ՛ի խորշս կողմանցն անջո́ւր ջրհորոցն. ա́նդ զգուշու(թեամ)բ զտեղին հետախաղա́ղ ծածկէին, զի ա(մենայ)ն տեղին աներեւո́յթ լիցի։
20իբրեւ անցին ա́մք բազումք, իբրեւ կամք եղեն ա(ստուծո)յ, Առաքեաց նէեմի զհրոյն՝ հրամանաւ պարսից արքային, զթոռունս քահանայապետիցն այնոցիկ. որոց ծածկեալ էր թաքուցեալ զհուրն զի բերցեն։ Նոքա իբրեւ եկին, պատմեցին եւ ասեն. բայ՝ հո́ւր ինչ մեք անդր ո́չ գտաք, բայց գտաք մեք անդ ջուր դանդաղամած թանձրացեալ։
21ապա ետ ն(ո)ց(ա) հրաման երթալ մխոցա́ւ առնուլ՝ եւ բերել։ Եւ իբրեւ եղեւ ժա́մ պատարագացն ողջակիզաց, հրամա́ն ետ քահանայապետն նէեմի ցանե́լ զայն ՛ի վ(ե)ր(այ) փայտիցն եւ պատարագացն։
22եւ իբրեւ զայս արարին՝ փոքր մի ժամանակ անց ՛ի վ(ե)ր(այ). եւ արեգակն շո́ղ ամպագոյն ՛ի վ(ե)ր(այ) ծագեաց, բորբոքեցաւ բոց հրոյն ՛ի վերայ փայտից սեղանոյն՝ եւ մաշեա́ց զողջակէզսն, զի սքանչացեալ էին ամենեքեան։
23Ձայն առին՝ սկսան օրհնել քահանայքն մինչդեռ ողջակէզքն կատարէին. բայց առաջնորդէ́ր յովնաթան իբրեւ ՛ի բերանոյ նէեմեայ, եւ այլքն զկնի կցէին։
24Եւ է́ր աղօթիցն օրինակ՝ ա́յս։ Տ(է)ր տ(է)ր ա(ստուա)ծ ա(մենայ)ն արարածոց, ահեղ, հզօր, ճշմարիտ, արդա́ր եւ ողորմած. դո́ւ միայն թագաւոր քաղցր.
25դու միա́յն ես որ մատակարարես ա(մենայ)նի զա(մենայ)ն. դու միայն ես արդա́ր եւ ճշմարիտ, ամենակա́լ յաւիտենից. որ ապրեցուցանես զի(սրա)էլ յա(մենայ)ն չարեաց, որ արարեր զհարսն ա́յնպէս ընտրեալս, եւ սրբեցեր զնոսա։
26Ընկա́լ զպատարագս զայս փոխանակ ա(մենայ)ն ժողովրդեան քոյ, եւ պահեա́ դու զժառանգութի(ւն) քո։
27սրբեա́ եւ ժողովեա́ զցրումն գերու(թ)ե(ան) մերոյ. ազատեա́ զայնոսիկ որ կան ՛ի ծառայու(թ)ի(ւն) անարգելոց եւ պղծոց. հայեա́ց ՛ի ծառայս քո. ծանիցե́ն հեթանոսք՝ թէ դո́ւ ես ա(ստուա)ծ մեր։
28հա́ր հարուածովք քովք զայնոսիկ որ բռնադատեցին զմեզ՝ հեթանոսք պիղծք եւ անարգեալք, որ այժմ հպարտացեալ եւ ամբարտաւանեա́լ են ՛ի վ(ե)ր(այ) մեր։
29եւ անկեա́ դու զժողովուրդ քո ՛ի տեղի սրբութե(ան) քոյ, ո(ր)պ(էս) ասա́ցն մովսէս։
30Եւ քահանայքն օրհնէին զօրհնութի(ւն)ս իւրեանց։
31եւ ողջակէզքն տակաւ վառեալ բորբոքեալ մաշէին։ եւ իբրեւ վախճա́ն եղեւ պատարագացն, զջուրն մնացեալ հրամայեաց նէեմի զվիմօքն արկանել։
32Եւ իբրեւ ա́յս եղեւ, առաւել բոցն ՛ի վ(ե)ր(այ) բորբոքեցաւ. եւ իբրեւ բոցոյն նշոյլք եղեն, դարձեալ միւսանգամ վառեցաւ բորբոքեցաւ սեղանն, եւ որինչ էր մնացեալ՝ եւ ա́յն մաշեցաւ։
33Եւ իբրեւ իրքն այն համարձա́կ յայտնեցան, եւ բանքն ՛ի թագաւոր անդր հասին, եւ եկին տեսին զտեղին յորում զհուրն թաքուցեալ էր քահանայիցն գերելոց, ջո́ւր բղխեաց. ուստի եւ քահանայքն որ զնէեմեաւն էին՝ զողջակէզսն իւրեանց կատարեալ սրբեցին։
34Ապա իբրեւ եհաս թագաւորն յիրացն հաստատութե(ան) վերայ՝ հրամայեաց շուրջ փակե́լ զտեղին, եւ տաճար շինեցին։
35եւ ում կամէր շնորհս առնել թագաւորն՝ անտի́ տայր պարգեւ. եւ ում տայր՝ բազում ինչս մատուցանէին նմա։
36Եւ անո́ւն եդին նմա որ զնէեմեաւն էին՝ նեփթէ́, որ թարգմանեալ կոչի սրբի́չ։ այլ կարդային զանուն ն(ո)ր(ա) բազումք, եփրաթա։
1Եւ գտանի այս գրեալ ՛ի մատեանս առաջինս. եթէ երեմիա մարգարէ հրամա́ն ետ առնուլ ՛ի հրոյ անտի յայնմանէ յետո́յ ն(ո)ց(ա)՝ ո(ր)պ(էս) ցուցանի. եւ ետ պատուէր մարգարէն զաւակի ն(ո)ց(ա) որ յետ ն(ո)ց(ա) էին։
2եւ օրէնս եդ ն(ո)ց(ա) զի մի́ մոռասցին զհրամանս տ(եառ)ն, եւ մի́ մոլորեսցին ՛ի խորհուրդս իւրեանց, յորժամ տեսանիցեն կուռս քանդակեալս, պատկերս կերպարանեալս ոսկեղէնս եւ արծաթեղէնս, եւ որ զնոքօք զա́րդ ինչ իցէ.
3աղաչէր պատուիրանօքն, մի́ մոռանալ զօրէնս ՛ի սրտից իւրեանց։
4Եւ էր՝ գրեալ ՛ի մատեանս անդ՝ ա́յսպէս. իբրեւ զի զվրան ժամուն՝ եւ զտապանակ կտակարանացն հրամայեաց մարգարէն ըստ երկնաւոր հրամանին ընդ իւրեանս շրջեցուցանել. իբրեւ ելանէր մովսէս ՛ի լեառն անդր տեսանել զժառանգու(թ)ի(ւն)ն ա(ստուծո)յ։
5Արդ եկին եհաս երեմիա մարգարէ ՛ի տեղի́ անդր. եւ ա́նդ եգիտ այրս ամուրս անտառախիտս. զվրան ժամուն, եւ զտապանակն կտակարանաց, եւ զսեղանն խնկոց ա́նդ տարեալ դնէր ՛ի ներքս, եւ զդրունսն ինքնի́ն առարկանէր։
6Եւ անդէն մատեա́ն որ ը(ստ) նմա́յն իսկ էին նշանակել զտեղին, եւ ամենեւին ճանապարհ ՛ի տեղի անդր ո́չ կարացին գտանել։
7Իբրեւ զգաց երեմիա՝ պատուհասել սկսաւ զնոսա՝ եւ ասէ. ի՞բր ո́չ գիտէք՝ եթէ անծանօթ հրամա́ն է զտեղիդ կացուցանել, մինչեւ հաճեսցի տ(է)ր տերանց ընդ արարածս իւր, եւ ժողովել հրամայեսցէ ա(ստուա)ծ զժողովս ժողովրդեան իւրոյ։
8եւ ապա տ(է)ր յայտնեսցէ զայս. եւ երեւեսցին փառքն տ(է)ր ՛ի սիւն ամպոյ, ո(ր)պ(էս) ՛ի ժամանակսն մովսիսի։ ո(ր)պ(էս) եւ սողոմոն աղաչեաց զի տեղին սրբեսցի մեծապէս տ(եառ)ն։
9Յա́յտ իմն այսպէս առնէր, թէ իմաստութե(ան) խորհրդով մատուցին զպատարագս նաւակատեաց եւ զկատարելեաց տաճարին։
10Որպէս եւ մովսէսն եկաց յաղօթս առ տ(է)ր, եւ էջ հուր յերկնից եւ մաշեաց զփայտն, եւ զողջակէզս պատարագացն. սո́յնպէս եւ սողոմոն եկաց յաղօթս, եւ էջ հուր՝ եւ մաշեաց զողջակէզսն ՛ի վ(ե)ր(այ) սեղանոյն։
11զի մովսիսի չէ́ր հրամայեալ ուտելի առնել զվ(ա)ս(ն) մեղացն, իջանէր հուրն եւ մաշէր զպատարագսն.
12սոյնպէս եւ սողոմոն առնէր զայն զութ օրն ՛ի գլուխ։
13Եւ խնդրէին ՛ի հին մատեանսն ՛ի գիրս հարցափորձից, որ առ ամօքն նեէմեայ եղեալ. եւ իբրեւ զի́ւր եդեալ զայս ա(մենայ)ն ժողովէր, եւ զա́յլ մատեանս թագաւորաց եւ մարգարէից, եւ զդաւթի́ ինքն ՛ի գլխովին, եւ զա́յլ հրովարտակս թագաւորաց՝ որ վասն ինչ ինչ ՛ի պատիւ տաճարին տուեալ էր, զա(մենայ)ն ՛ի մի́ վայր կուտէր։
14Սոյնպէս եւ յուդա զա(մենայ)ն կործանեալն ՛ի պատերազմաց անտի եւ զցրուեալս ՛ի մի́ վայր ժողովեաց. եւ այժմ առ մեզ բովանդակեալ պահի։
15Եւ արդ ո(ր)պ(էս) զիարդ եւ պիտո́յ իցէ ձեզ՝ յղեսջի́ք, եւ մեք տացուք բերել ձեզ։
16եւ զա́յն ինչ բարի գործեսջի́ք, եթէ զաւուրս տօնիցն հանապազորդ առնիջիք։
17Այլ ինքն ա(ստուա)ծ որ փրկեա́ց զա(մենայ)ն ժողովուրդ իւր, եւ դարձոյց զա(մենայ)ն ՛ի ժառանգութի(ւն), զարքայութի(ւն) եւ զքահանայու(թ)ի(ւն)՝ եւ զսրբութի(ւն).
18ո(ր)պ(էս) եւ խոստացաւն ՛ի ձեռն կտակարանացն. յուսամք ՛ի տ(է)ր եթէ հուպ ընդ հո́ւպ ժողովեսցէ ՛ի ս(ուր)բ տեղին։
19զի փրկեա́ց իսկ զմեզ ՛ի մեծամեծ չարեաց, եւ զտեղին ՛ի սրբու(թ)ի́(ւն) դարձոյց։
20Այլ վ(ա)ս(ն) յուդայ մակաբեանց, եւ եղբարցն սորին, եւ տաճարին մեծի́ սրբու(թ)ե(ան), եւ սեղանոյն նաւակատեաց։
21եւ կամ վ(ա)ս(ն) ընդ երեւեալ անտիոքայ, կամ ընդ քաջահայր որդի ն(ո)ր(ա) ճակատամարտս.
22կամ որինչ յերկնից յայտնութի(ւն)ք եղեն։ ա́յն որինչ վ(ա)ս(ն) քաջութե(ան) պնդու(թ)ե(ան) օրինացն, եւ կամ որ զքաջութի(ւն) ՛ի մտի դնել. եւ սակաւուք զբազումս որ զաշխարհս յաչս դնէին, զխուժադուժ ազգս հալածել։
23կամ զհոյակապ ընդ ա(մենայ)ն տիեզերս զչքեղ տաճարն վերստին շինել, կամ զմեծ քաղաքն ա(մենայ)նիւ յա(մենայ)նէ յազատութի(ւն) հասանել. կամ զի ա(մենայ)ն քաղցրութ(եամ)բ հեզութ(եամ)բ, խաղաղութ(եամ)բ տ(եառ)ն ա(ստուծո)յ ընդ մեզ հա́ճ մինել։
24Զա́յն ա(մենայ)ն որինչ միանգամ ՛ի ձեռն յասոնեայ կիւրենացւոյ ՛ի հինգ գլուխս դպրու(թ)ե(ան) ցուցեալ է. զայս ա(մենայ)ն ջանասցուք ՛ի մի́ գլուխ հրովարտակիս կարճ ՛ի կարճոյ ցուցանել։
25Զի հայեցաք մեք ՛ի խուռն մեծաթիւ համարոյ բանիցդ, եւ որ ՛ի ներքս ծանրութի(ւն) թուիցի՝ որ կամիցին մխել ՛ի բանս մատենիցդ.
26այդրէն ՛ի դո́յն թաւալել վ(ա)ս(ն) թանձրու(թ)ե(ան) հիւթոյ խորու(թ)ե(ան) բանիցդ. հոգացա́ք մեք առնել ընթերցանելեացն զբօսանս իմաստնոցն՝ յիշատակ առանց աշխատու(թ)ե(ան), եւ ամենեցուն անեղծ անարատու(թ)ե(ան)։
27Եւ մեզ՝ որ զաշխատու(թ)ի(ւն)ս զայս յա́նձն առաք վասն համառօտ բանիս, մի́ դիւրին ինչ ջան համարիջիք, կամ սակաւ քրտանց եւ տքնութե(ան)ց արժանի։
28Ո(ր)պ(էս) ոք զի պատրաստիցի առնե́լ ուրախու(թ)ի(ւն) կոչնոց ընկերաց. մեծահա́ց գործիցէ զընկերացն ուրախութի(ւն), եւ ո́չ զիւր դիւրու(թ)ի(ւն) խորհիցի. սակայն վ(ա)ս(ն) բազմացն հաճու(թ)ե(ան) ջա́ն յանձն առաք։
29Զճշդե́լն եւ զճշմարտելն՝ զայն առաջնոյն թողաք. զեղչելն եւ զբազկելն, եւ զկարճառօտ բանն ՛ի համառօտ կացուցանել, զայն մեք ո́չ դանդաղեցաք։
30Ո(ր)պ(էս) վ(ա)ս(ն) հասարակաց շինու(թ)ե(ան) ապարանից՝ բազմաց զգործ բաժանեալ, բայց սկի́զբն եւ կատարածն շինուածոցն ՛ի բո́ւն ճարտարապետ անդր հայի. այլ ծեփելն եւ գունելն եւ արծնելն եւ նկարելն, այն ՛ի զարդարի́չ անդր հայի։
31Սո́յնպէս եւ մերս. հարցանելն եւ փորձելն եւ քննելն, եւ զհե́տ վարել ճշմարտութե(ան) բանիցն եւ զխորին խորհուրդս խորագիտութ(եամ)բ ՛ի վե́ր բերել. որ առաջնորդ եղեւ այնց դպրու(թ)ե(ան)ց՝ ՛ի նմանէ́ խնդրելի է.
32այլ զհամառօտ կարկառօտ բանից՝ որպէս այժմիկ պատմելոյ յանձն առեալս իցէ, յինէ́ն պահանջելի է։
33Արդ՝ աստի́ սկիզբն արասցուք բանիցդ պատմել խոստացելոց, ա́յսչափ ինչ զօդեսցու յառաջին անդր։ բայց սակայն եւ ա́յս անագորոյն մտա́ց է, զճառս մատենին յառաջագոյն երկայնել, եւ զմատեանն ՛ի գլխովին համառօտ կարճառօտ պատմել։
1Սրբոյ քաղաքին ա(մենայ)ն խաղաղութ(եամ)բ բնակելոյ, եւ օրինացն ճմմարտու(թ)ե(ան), իբրւե զի գեղեցի́կ իմն պահեցելոյ՝ վ(ա)ս(ն) ոնեա́յ քահանայապետի բարեպաշտ չարատեաց սրբութե(ա)ն։
2Զի իբրւե հարկ իմն լինէր եւ թագաւորա́ցն ինքնին մեծարել զերեւելի տաճարն, հրովարտակօք պատարագօք եւ տրօք բազմօք։
3մինչեւ սելեւկոս արքայ կողմանցն ասիացւոց ՛ի սպաս պաշտաման կայր, եւ յիւրոց մտից զա(մենայ)ն սպաս պաշտաման ՛ի պատարագս ողջակիզացն ծախէր։
4Սիմովն ոմն անուն ՛ի բաղգեղ գնդէ անտի առաջնուրդէր տոհմին իւրոյ, ընդ հակառակս ել քահանայապետին՝ վ(ա)ս(ն) իւր ՛ի քաղաք անդր անօրինելոյ։
5Իբրեւ յաղթել ինչ եւ առնել ոնեայ ո́չ կարաց, եկն եկա́ց առաջի ապողոնի դրասեանց՝ որ ըստ այնմ ժամանակի ստորին ասորւոց եւ տաճկաստանի սպարապե́տ էր.
6եւ պատմեաց նմա եթէ բազում են այն գանձք՝ որով լցեալ պահեն զտուն գանձուցն յե(րուսաղէ)մ, եւ ազգի ազգի գանձիցն զթի́ւ իսկ եւ զհամար՝ ո́չ մարթէ́ ոք ուանել. եւ պարտ՝ ա́յնպէս էր՝ ասէ, ը(ստ) ձեռամբ արքայի ՛ի սպաս զոհիցն պաշտել զայն։
7Յա́նձն առին ապողոնիոս եւ թագաւորն, ո(ր)պ(էս) եւ նմա́ պատմեցաւ վ(ա)ս(ն) գանձուցն ցուցանել։ Նա յառաջ կոչեաց զհեղէոդորոս զհանդերձապետ իւր, հրամա́ ետ նմա՝ զայսչափ գանձս հանել բերել ՛ի քաղաքէ անտի։
8Վաղվաղակի չո́ւ առնէր խաղայր գնայր հեղէոդորոս, պատճառանօք իբրեւ ստորին ասորւոցն եւ տաճկաստանի քաղաքացն զաշակերտու(թեամ)բ շրջել, բայց ՛ի սրտէ զհրաման թագաւորին վաղվաղակի կատարէր։
9Իբրեւ եկն եհաս յե(րուսաղէ)մ, ա́նդ սիրով քահանայապետն եւ քաղաքն ա(մենայ)ն առատու(թեամ)բ ընկալան զնա։ Սկսաւ նա պատմել ն(ո)ց(ա) ո(ր)պ(էս) ցուցին արքայի՝ եւ ասէ. ո́, կամ ընդէ́ր, եւ կամ ո՞(ր)պ(էս) ամբաստան եղեն զձէնջ առ արքայի, եւ կամ արդարեւ ա́յնչափ գա́նձք իցեն զոր ասացի՞նն։
10Եկա́ց յառաջ քահանայապետն՝ եւ ասէ. ե́ն ե́ն արդարեւ աւանդք այրեաց եւ որբոց ՛ի պա́հ եդեալ։
11իցեն եւս՝ եւ որկանեայ տուբեանց առն աւագի. այլ ո́չ եթէ ա́յնչափ որչափ ամբաստանօղ նամակագիրն անօրէն սիմոն խօսեցաւ։ Ընդ ա(մենայ)ն թէ քա́ջ իցեն քանքարք արծաթոյն չորեքհարիւր, եւ քանքարք ոսկւոյ երկերիւր։
12այլ զրկել զհաւատացեալս՝ վ(ա)ս(ն) մեծապատիւ շքեղ ը(ստ) ա(մենայ)ն աշխարհ ամո́ւր անխա́բ տաճարին չի́ք ինչ հնար։
13Նա իբրեւ լուաւ զբանս քահանայապետին՝ զարքունի զհրամանն ՛ի մէջ առնոյր՝ եւ ասէր. ՛ի սպա́ս եւ ՛ի պէ́տս արքունի երթալ հրամա́ն է գանձիդ այդմիկ։
14օր եւ ժամ յայտ առնէր, մտանել համարել առնո́ւլ պատրաստէր ըստ հրամանին արքունի։ Եւ անդ լինէր ո́չ սակաւ ջան եւ վտանգ խռովութե(ան) քաղաքին։
15քահանայքն ինքնին թաւալեալ անկանէին առաջի սեղանոյն նովին սրբու(թ)ե(ան) պատմուճանաւն. աղաչէին զայն՝ որ վ(ա)ս(ն) աւանդապահ զգուշութե(ան) զօրէնս հաստատեաց. որ զայս ո́ղջ անարատ յիւրաքանչիւր աւանդատուս հասուցանել մարտասցեն։
16Ա́նդ էր տեսանել զտեսիլ քահանայապետին, եւ զհալել ՛ի միտս իւր. զի տեսիլն եւ գո́յն երեսացն ցուցանէր զսրտին թախծութի(ւն)։
17զի իջեալ մածեալ պատեալ պաշարէր զնա ահ եւ երկիւղ եւ սոսկումն մարմնոյ. յա́յնմ ա(մենայ)նէ յայտնի էր տեսանելեացն զսրտին տաղտուկ։
18Դարձեալ յիւրաքանչիւր ապարանիցն դասադաս մտանէին ՛ի համաշխարհի խնդրուածս. զի մի́ յարհամարհանս՝ պատիւ մեծի տաճարին գնասցէ։
19եւ կանայք քրձազգածք ընդ հրապարակս աշխարհէին. արգելականք կուսանաց ՛ի կուսաստանաց անտի ՛ի դրունս եւ ՛ի պարիսպս ընթանային. եւ կէսք ը(ստ) պատուհանս արտաքս կարկառէին։
20եւ ամենեքեան առ հասարակ աղօթի́ց բարբառով զձեռս համբարձեալ յերկինս մատունս տատանէին։
21Եւ ա́նդ էր ողորմ տեսիլ տեսանել. զի առհասարակ անկեալ մարդկանն՝ զաղօթս թաւալելով յերկինս մատուցանել. զմեծապէս սքանչելի շտա́պ տագնապի ը(ս)տ քահանայապետին կարծեաց։
22Եւ նոքա ա́յնպէս թաւալելով անկեալ առ ամենակալն կարդային, զաւանդս հաւատացելոցն՝ ՛ի հաւատացեալսն ո́ղջ անարատ հասուցանել։
23Եւ հեղիոդորոս զյայտնու(թ)ե(ան) վճիռն գտանէր։ եւ մինչդեռ նա սպասաւորաւն հանդերձ ընդ գանձի տուն շրջէր.
24որ ՛ի վ(ե)ր(այ) ոգւոց եւ ա(մենայ)ն իշխանութե(ան)ց զօրու(թ)ի(ւն) ՛ի ձեռս իւր ունի, երեւո́յթ մի նշանի մեծ արար, զի ամենեքեան որ իշխեցին մտանել ընդ նմա, լուծան լքան ընդարմացան՝ ՛ի պարտութի(ւն)ս վատթարութե(ան) մատնեցան յա(ստուծո)յ զօրու(թեն)է անտի։
25Զի երեւեցաւ ն(ո)ց(ա) յանկարծակի երիվար մի մեծաշո́ւք հեծելով հանդերձ, երեւելի զարդու ՛ի զէն ոսկի վառելով.
26եւ այլ երկու արք երիտասարդք հզօրեղք ՛ի զարդ գեղեցիկ զարդարեալք առաջի հեծելոյն. որք մատեա́ն վաղվաղակի յաջմէ եւ յահեկէ, ՛ի մեծամե́ծ հարուածս հարկանէին զհեղիոդորոս,
27մինչեւ անկեալ յանզգայ թմբրեալ մե́րձ ՛ի մահ, բառնային զնա
28որ այնչափ շքո́վ եւ պատուով եւ սաստիւ եւ սպասաւորօք մտեալ ճեմէր ՛ի տա́ն գանձին. արդ բարձեալ բերէին յանզգայ՝ զչա́փ առեալ.
29զի յայտնապէս զորու(թ)ի(ւն)քն ա(ստուծո)յ ՛ի վ(ե)ր(այ) հասեալ՝ անմռունչ անբարբառ պակասեալ յա(մենայ)ն յուսոյ փրկութե(ան), ընկեցեալ յերկիր կիսամահ դնէր։
30Իսկ որ շուրջ զոնեաւն էին, զտ(է)ր օրհնէին. որ յա(մենայ)նի փառաւորէր զիւր տեղիսն սրբու(թ)ե(ան)։ եւ զայն որ փոքր մի յառաջ խռովու(թեամ)բ լցեալէր զտաճարն. յերեւել փառաց ամենակալ տ(եառ)ն, խնդու(թեամ)բ եւ ուրախու(թեամ)բ լնուլ, եւ անպակաս զուարթու(թեամ)բ։
31Յայնժամ փութապէս ոմանք յեկելոց անտի բարեկիրք՝ աւագք ընկերք զօրավարին, յո́տս հասանէին ոնեայ՝ խնդրե́լ ՛ի բարձրելոյն՝ գոնէ զշունչն շնորհել նմա։ ա́յնպէս անկեալ չարաչար ՛ի վերայ յետին ժամանակի այրն ցամաքեալ դնէր։
32Խորհո́ւրդ կալաւ քահանայապետն՝ գուցէ կարծի́ս ինչ տացէ թագաւորին, իբրեւ դաւո́վ ինչ ՛ի նմանէ, կամ ՛ի հրէից անտի զայրն վնասեալ. ՛ի խնդրուածս լինէր, պատարագս մատուցանէր վ(ա)ս(ն) առնն փրկութե(ան)։
33Ա́յն ինչ քաւու(թ)ի(ւն)քն ՛ի ձեռս քահանայապետին մատչէին՝ վաղվաղակի նոյն երիտասարդք գային իջանէին առաջի հեղիոդովրայ՝ նովին հանդերձիւ զարդարեալ, եւ ասէին. բազո́ւմ շնորհս դու ոնեայ քահանապետի կալջի́ր. վ(ա)ս(ն) ն(ո)ր(ա) քեզ տ(է)ր ՛ի ձեռն ն(ո)ր(ա) զոգիսդ շնորհեաց։
34այլ դու վ(ա)ս(ն) ն(ո)ր(ա) ա́յդչափ տանջանօք պատուհասեալ, պատմեսջի́ր զայդչափ մեծու(թ)ի(ւն) զօրու(թ)ե(ան)ցն ա(ստուծո)յ առ ամենեսեան։ եւ զայս իբրեւ ասացին՝ անդէ́ն վերացան։
35Հեղիոդորոս իբրեւ անձին զգաց՝ յո́տն կացեալ վաղվաղակի, ողջակէ́զս պատարագաց մատուցանէր տ(եառ)ն. ո́ւխտս եւ աղօթս մեծամեծս կատարէր տ(եառ)ն՝ որ շնորհեաց նմա զոգիսն. եւ անդէն ՛ի նո́յն չափ յառաջինն զօրացոյց։ եւ զքահանայապետն զոնիա մեծապատիւ մածապարգեւ մեծարէր։ եւ ինքն չո́ւ արար խաղաց գնաց անդրէն առ թագաւորն.
36եւ ընդ ա(մենայ)ն տեղիս լնոյր զսքանչելիսն ա(ստուծո)յ վկայութ(եամ)բ, զոր ի́նքն իսկ իւրովք աչօք տեսեալ լինէր։
37Թագաւորն իբրեւ սկսաւ հարցանել զհեղիոդորոս. թէ ո՞րպէս՝ զիա՞րդ՝ յոր գործ երթեալ էիր զի՞նչ վճարեցեր։ Սկսաւ տալ զրոյցս քանքատելով՝ եւ ասէ՝ ո́հ. յե(րուսաղէ)մ երթեա́լ երթիցէ
38որ ոք ձե́ր թշնամի եւ իրաց մեծա́ց ձերոց վնասակա́ր իցէ, զնա հրամայեսջիք յղել. եւ գաջիք զնա անտի այսր գանալի́ց չարագան, թէ ապրել միայն կարասցէ։
39զի ա́յնպէս ճշմարիտ մեծ զորութի(ւն) նստի անդ։ Զի ինքն իսկ՝ որոյ զօրութի(ւն)ն յերկնից երկինս է, այցելո́ւ եւ օգնական է նմա. եւ որ միանգամ թշնամութ(եամ)բ, կամ թէ արհամարհանօք յայն տեղի հասէ, մեծամեծ հարուածովք հարեալ՝ թէ́ արձակեսցէ եւ եթ։
40Վասն հեղիոդորայ եւ գանձին տանն պաշարելոյ ա́յսչափ բանք եղեն։
1Այլ վ(ա)ս(ն) սիմոնի́ որ գանձին եւ գաւառին նամակագի́ր էր, առաւել եւս յաճախէր՝ ամբաստան լինէր վ(ա)ս(ն) հոնեայ, եթէ նա́ ինքնին գլխովին որ զհեղիոդորոսն շարժեաց եւ լլկեաց. եւ ա(մենայ)ն չարեաց ի́նքն է առաջնորդ եւ գործելի։
2Եւ զբարերար քաղաքին եւ զայցելու, եւ զերախտաւոր զազգին, զնախանձայոյղ զվրէժխնդի́ր զօրինացն, իբրեւ զվնասակա́ր իրաց արքունի իշխէր ՛ի ներքս արկանել կշտամբելով։
3եւ ա́յնչափ վարէր զհե́ռ զնախանձ թշնամութե(ան), մինչեւ ոմանց՝ զոր ՛ի գործ կացուցեալ էր սիմոն մահո́ւ պա́րտ առնէր ն(ո)ց(ա) զսուրբն։
4Իբրեւ զա́յնչափ անհնարին տեսանէր հակառակութ(եամ)բ հոնիա, դարձեալ ՛ի մոլորութի(ւն) անդր հայէր ապողոնիա՝ որ ստորին ասորւոց եւ տաճկաստանի սպարապե́տն էր, զի եւ նա՝ չարեաց ընկեր գործոց կցորդէ́ր սիմոնի. յա́յնչափ զմիտս թագաւորին բորբոքէին։
5Անհնարին համարեցաւ այնուհետեւ զհասարակաց օգուտ ՛ի մէջ մատուցանել առանց օգնականութե(ան) թագաւորի առն հրամանի.
6մանաւա́նդ զի տեսանէր զսիմոն անդադա́ր ՛ի վ(ե)ր(այ) խարդախութե(ան)ց խորամանգութ(եամ)բ անհանգի́ստ ջանացեալ։
7Իբրեւ սելեւկոս փոխեցաւ յաշխարհէ, եւ ա́ռ զթագաւորութի(ւն)ն անտիոքոս, որ անոեւանեալն կոչէր երեւեալ. յասոն անուն ոմն՝ եղբայր հոնեայ, ջանացաւ շնութ(եամ)բ մտանել հանել զքահանայապետու(թ)ի(ւն)ն յոնեայ.
8խոստացաւ տա́լ յարքունիս վաթսուն քանքար ՛ի վ(ե)ր(այ) երեք հարիւր քանքարոյ. եւ յայլոց մտից ութսուն քանքար.
9եւ ա́յլ եւս հարիւր եւս մատուցից ասէ՝ եթէ գործն աջողեսցի. զքաղաքն ՛ի ձեզ նուաճեցից, թեատրոնս եւ կրկէսս շինեցից ասէր, եւ ե(րուսաղ)էմացւոցն ՛ի ձե́ր անուն անտիոքացիս գրեցից։
10Իբրեւ յա́նձն առ թագաւորն, եգի́տ նա զիշխանու(թ)ի(ւն)ն զոր խնդրէր՝ հետ ընդ հետ վաղվաղակի ՛ի յունաց ՛ի հեթանոսութի(ւն) անդր զընտանի օրէնսն դարձուցանէր։
11Զպարգեւսն զառաջինսն զարքունի որ ՛ի ձեռն յովհաննու, եւ փտղոմեայ հօր ՛ի ժամանակի հրեշտակութե(ա)ն՝ որ վ(ա)ս(ն) հասարակաց սիրով օգնականութե(ան) կատարեցան եւ զկրօնսն օրինաւորս ՛ի բա́ց քակեցին, եւ անօրէնութե(ան) նո́ր օրէնս ՛ի ներքս արկանէր։
12Զի ՛ի ներքս ընդ բերդա́ւն իսկ թեատրոնս եւ երիտասարդանոցս շինէր. ժիրաժիր մանկունս ընտրանաւ՝ զայն յուսումն արուեստականացն տային։
13Եւ այնպէս իմն եռա́նդն ածէին, սկի́զբն արարեալ այլազգութե(ա)ն եւ հեթանոսու(թ)ե(ա)ն վասն ամպարիշտ եւ չքահանայապետ յասոնեայ անհնարին մոլորութե(ա)ն։
14Զի այնուհետեւ թողեալ էր զպաշտօն պատարագաց սեղանոյն, եւ զսպասս տաճարին, եւ արհամարհեալ էր զողջակէզս պատարագացն. յօժարագոյնս տային զանձինս իւրեանց ազգք քահանայիցն ՛ի մարձիչս եւ ՛ի բռնամարտիկս, եւ յանօրէնս բաշխոյս կաքաւչաց, եւ արդնընկէց տէգընկէց ձայնատու ժամանակաւն։
15եւ զհայրենի́ պատիւն առ ոչինչ համարէին, բայց զանօրէն հեթանոսութե(ան) փառս քան զօրհնութե(ան) փառս լա́ւ համարէին։
16Վ(ա)ս(ն) այսորիկ իսկ եւ վա́ղ հասանէին ՛ի վ(ե)ր(այ) ն(ո)ց(ա) նեղութի(ւն)քն որ շուրջանակի հասեա́լ պատեա́լ պաշարեալ պահէին։ զի որոց ընդ բա́րս եւ ընդ գնացս նախանձէին, եւ կամէին ա(մենայ)նի́ւ նմանել նոցա, զնոսին իսկ դահիճս եւ թշնամի́ս եւ տանջիչս անձամբ անձին ինքեանք իսկ պատրաստեցին։
17Զի անօրինել ոք յա(ստուա)ծեղէն օրէնսն դիւրին մի́ համարիցի։ այլ զայս ա(մենայ)ն ժամանա́կդ որ առաջի կայ յայտնապէ́ս պատմեսցէ։
18Արդ է́ր ժամանակ եկեալ հասեալ՝ է́ր դից պաշտօնն հինգամեակ պաշտաման ՛ի ծուր քաղաքի առաջի թագաւորին։
19Յայն պաշտօն՝ անօրէն յասոն խաղալիկս եւ հանդիսականս ՛ի սուրբ յե(րուսաղէ)մ քաղաքէ անուանեալս անտիոքացիս յղէր. ՛ի ձեռն տայր ն(ո)ց(ա) երեքհարիւր սատեր ՛ի գինս զոհից վահագնի պաշտաման։ Իբրեւ եկին բերին որ բերէինն՝ աղաչեցին զի մի́ խառնեսցեն զայն արծաթ ՛ի զոհս կռոց պաշտաման. զի ո́չ էր պարտ եւ պատշաճ ՛ի սուրբ տեղւոջէ անտի գանձ՝ երթալ զոհից կռոց դի́ց պաշտաման։
20Նոքա որ առինն՝ առնուլ առին վ(ա)ս(ն) այնորիկ որ ետն բերել յանուն զոհիցն պաշտաման. բայց վ(ա)ս(ն) բերելեացն աղաչելոյ՝ անդր ինչ ո́չ խառնեցին, ա́յլ ետուն ՛ի գործ արքունի վարձ նաւաց գործելոյ։
21Այլ հետ հրեշտակութե(ա)ն ապողոնեայ մենեսթեանց յերկիրն եգիպտացւոց ա́նց փտողոմէոս թագաւորն եգիպտացւոց, եւ ա́ռ զթագ փոխանակ ն(ո)ր(ա) անտիոքոս. եւ իբրեւ օտարացեալ իմն համարէր զանձն կողմանցս այսոցիկ։ Դա́րձ արար՝ խաղաց գնաց՝ եկն ՛ի քաղաքն յոպպէացւոց. անտի եկն յե(րուսաղէ)մ.
22եւ անդ մեծապէս մեծարեցաւ ՛ի յասոնէ՝ եւ ՛ի քաղաքէ անտի, մեծամե́ծ սքանչելեօք՝ ջահիւք եւ բոցաճաճանչ սպասուք. ապա անտի խաղաց գնաց ՛ի կողմանս տանճկաստանի ա(մենայ)ն զօրօքն հանդերձ։
23Ապա յետ երից ամաց ժամանակի, արձակեաց յասոն զմենեղաւոս զեղբայր մոլեկան սիմոնի, ՛ի ձեռն ետ նմա տանել առ արքայ զգանձն զարքունի։
24Նա՝ իբրւ յանդիման եղեւ արքային, եւ մեծարեցաւ ՛ի նմանէ, յա́նձն իւր սկսաւ կորզել զքահանայու(թ)ի(ւն)ն. եւ զյանցանել զյասոնեաւ՝ յաւել եւս ՛ի սակ գանձին ա́յլ եւս երեք հարիւր քանքար.
25եւ առեալ գայր զհրաման իշխանութե(ա)ն զարքունի։ Ե́կն եհաս. քահանայապետութե(ան) ինչ արժանի գործ ո́չ գործեաց, այլ սրտմտութի(ւն) դառնութե(ան)՝ չարաչար գազանապէս վարեալ բերէր։
26Եւ յասոն որ դաւով զիւրոյ եղբօր զքահանայութի(ւն)ն ինքն շնացաւ, դարձեալ զնորա քահանայութի(ւն)ն նոյնպէս ա́յլ տարաւ։ եւ նա փախստեայ յերկիրն ամոնացւոց հալածական անկանէր։
27Իսկ մենեղաւոս առնուլ ա́ռ ՛ի ձեռս զիշխանու(թ)ի(ւն) քահանայութե(ան). բայց զայն ինչ որ թագաւորին խոստացեալ էր ողջ՝ ո́չ կարէր առնել։ իբրեւ ստիպե́լ տագնապել պահանջել սկսաւ հազարապետն դղեակ բերդին.
28զի նմա́ էր յանձն հանել հարկ զաշխարհին. վ(ա)ս(ն) այնորիկ իսկ եւ երկոքին ՛ի միասին ՛ի դուռն կոչեցան։
29Եւ իբրեւ ետես մենեղաւոս թէ չէ́ զհարկն ՛ի դուրս հատուցանելոց, եմո́ւտ ընդ փոխանակաւ, եւ կացոյց փոխանակ զլիւսիմաքոս զեղբայր իւր. եւ սուստրատոս կա́յր ՛ի վ(ե)ր(այ) գործոցն կիպրացւոց։
30Իբրեւ ա́յս իրք ա́յսպէս հաստատեալ կային, դէ́պ եղեւ տարսացւոց եւ մաղովտացւոց ժամանակն ՛ի գրգի́ռ վայրի դիպել. վ(ա)ս(ն) զի տուեալ էր զն(ո)ս(ա) յուտեստ անտիոքիդեայ հարճի թագաւորին։
31Փո́յթ կալա́ւ չո́ւ առնել հասանել ցածուցանել զնոսա. եւ թո́ղ ՛ի տեղւոջ իւրում փոխանակ իւր զանդրոնիկոս ՛ի նմին պատուի։
32Իբրեւ ժամանա́կ իւր պարապոյ գտեալ մենեղաւոս, մեղմով սպաս ոսկի գողացաւ ՛ի տաճարէ անտի. եւ ետ անդրոնիկեայ՝ նա եւ ա́յլ եւս վակառեալ էր ն(ո)ր(ա) ՛ի ծուր եւ յայլ քաղաքսն որ շուրջ զնովաւ եին։
33Ո(ր)պ(էս) յանդիմանութ(եամ)բ յայտ առնէր ոնիա յամրէ անտի, յոր անկեալ էր ՛ի դափնա անտիոքացւոց։
34վասն այնորիկ մենեղաւոս իբրեւ ի́ւր արարեալ զանդրոնիկոս՝ աղաչէր զնա, եւ նովաւ ջանայր զբռա́մբ արկանել զոնիա։ Նա գնա́ց եկն առ ոնիա, եւ հաւատացուցանէր զնա նենգութ(եամ)բ՝ եւ դաշինս հաւատարիմս կռէր ընդ նմա ծա́նր ծա́նր երդմամբք. սակայն հաւանեցոյց զնա ելանել յամրէ անտի, թէպէտ եւ է́ր ինքն ՛ի միտս կասկածոտս։ եւ անդէն իբրեւ եհան՝ խողխողեաց, ամենեւին ո́չ զանգիտեաց յիրաւանցն արդարու(թեն)է։
35վասն այսորիկ ո́չ միայն հրէայք՝ այլեւ հեթանոսք բարկացեալ էին. եւ կարի́ առաւել՝ վ(ա)ս(ն) առնն տարապարտուց մահուանն։
36Այլ թագաւորն իբրեւ դարձաւ ՛ի կողմանցն կիւլիկեայ, առաջի́ անկանէին քաղաքա́ց քաղաքաց հրէայքն, եւ հեթանոսք սրտացաւութ(եամ)բ, վ(ա)ս(ն) առնն զո́ւր մեռելոյ, տարապարտո́ւց կորուսելոյ։
37Յայնր վերայ սրտի մտօք անտիոքոս դժգմեցաւ, ՛ի գո́ւթ դարձաւ եւ արտասուեա́ց յոյժ ՛ի վ(ե)ր(այ) սրբութե(ան) եւ բազում իմաստու(թ)ե(ան) առնն։
38եւ ջեռաւ բորբոքեցաւ ՛ի սրտմտութի(ւն) բարկութե(ան) իւրոյ. եւ անդէն հրամայեաց զգլխո́վ ածել զծիրանիսն անդրոնիկեայ. եւ զանդրոնիկոս մերկացեալ ՛ի հանդերձէ իւրմէ, շո́ւրջ ածեալ զքաղաքաւն, եւ ՛ի նմին տեղւոջ ուր զոնիա́յն անօրինեցին՝ հրամայեաց զկառափն հարկանել զանօրէն մահապարտին. ՛ի տ(թեն)է զարժան տանջանս ՛ի վ(ե)ր(այ) չարագործին հասուցելոյ։
39Իբրեւ բազո́ւմ գաղտագողօնք լինէին գանձին ՛ի ձեռն լիւսիմաքեայ մենեղեայ խորհրդով, եւ համբաւն ՛ի դուրս յաճախէր, ժողովեցան զօրքն ՛ի վերայ լիւսիմաքեայ. քանզի բազում նուագս ոսկիս կորուսեալ ՛ի միջոյ համարուէն։
40իբրեւ սկսան զօրքն տագնապել, եւ լի բարկութ(եամ)բ ՛ի վ(ե)ր(այ) յարձակել. վառեցոյց լիւսիմաքոս արս իբրեւ երիս հազարս։ սկսաւ ձեռն ՛ի գործ արկանել, եւ սկիզբն առնել գործոցն չարու(թ)ե(ան). արամբ միով որ խուժադո́ւժ եւս էր տեսանելո́վ քան զմտօքն թանձրութե(ան)։
41Իբրեւ տեսին զլիւսիմաքեայ զդա́ւն եւ զնենգու(թ)ի(ւն) որ եղեւ՝ խռնեցան վաղվաղակի, ձեռն ՛ի գործ առնէին, ոմն վէմս, ոմն վի́րգս, կէսքն զաւա́զն զխիճն հողախառն առ հասարա́կ յարձակելոցն ՛ի վ(ե)ր(այ) արկանէին։
42զոմանս վիրաւորս, զոմանս կառափնատս արձակէին, զբազումս սպանանէին, եւ զամենեսին առհասարակ ՛ի փախուստ դարձուցանէին. զնոյն ինքն զսեղանազերծ զտաճարակապուտ՝ զգանձի տամբն արկանէին փախստեայ։
43վ(ա)ս(ն) այսր ա(մենայ)նի լինէին դատաստանք ընդ մենեղայայ։
44Իբրեւ եկն էջ թագաւորն ՛ի ծուր, յանդիմա́ն ն(ո)ր(ա) իսկ էին դատաստանք. զի եկին ա́րք երեք ՛ի ծերակոյտ ժողովրդենէ անտի ցուցանել զիրաւունս։
45Իբրեւ ՛ի պարտութի(ւն) մատնեցաւ մենեղաւոս, խոստացաւ գանձ բազում տալ փտողմեայ, զի հաճեսցէ զմիտս ն(ո)ր(ա)։
46վ(ա)ս(ն) այսորիկ առեալ զթագաւորն մեկուսի՝ իբրեւ զբօսանաց պատճառաւ՝ շրջեաց զմիտս ն(ո)ր(ա).
47զա(մենայ)ն չարեացապա́րտ մենեղաւոս արձակել ՛ի պարտեաց անտի։ եւ զայն տառապեալս, որ թէպէտ առաջի խաղտեաց դա́տ վարէին, իրաւ գտանէին, արձակեալք՝ գտեալք անարատք երթային, զն(ո)ս(ա) մահապարտս արարին։
48եւ վաղվաղակի զանիրաւու(թ)ե(ան) պատիժս զնոքօք արկանէին, որ վ(ա)ս(ն) քաղաքին եւ գնդին եւ սպասուն սրբութե(ան) գուժել եկեալ էին։
49Եւ վ(ա)ս(ն) ա́յսր ա(մենայ)նի ծուրացիքն չարատեացք առատապէս սրտացաւու(թեամ)բ հանդերձեցին զն(ո)ս(ա),
50եւ յղարկեցին զմենեղաւոս վ(ա)ս(ն) իշխանացն ռըժդու(թ)ե(ան) եւ ագահութե(ան)։ Հաստատեալ կայր չարախօսութի(ւն) մեծ, եղե́ռն վնասու քաղաքացւոցն իւրոց կացուցանէր։
1Եւ ժամանակօք երկրորդ գալստեանն անտիոքու յերկիրն եգիպտացւոց առաքէր ՛ի կողմանցն անտիոքացւոց։
2Իբրեւ դէ́պ լինէր ընդ ա(մենայ)ն քաղաքն յաւուրց քառասուն երեւել ընդ երկինս եւ ընդ երկիր, ա́րս հեծեալս տիգաւորս, ՛ի զարդ ոսկի
3վառեալս՝ զարդարեալս, արշաւեալս յարձակեալս խառնեալս ը(ստ) մինեանս։ ա́նդ էր լսել թընդիւն վահանաց, շկահիւն զաղեղանց, շողիւն սուսերաց, շաչիւն նշանաց, շառաչիւն նետից, զփայլիւն զոսկեղէն վառելոց։
4Եւ ամենեքեան անկեալ աղաչէին զա́յն նշանս ՛ի բարի́ ինչ կատարել։
5Իբրեւ շռի́նդն իմն յանկարծուստ համբաւի հարկանէր, իբրեւ թէ անտիոքոս փոխեալ իցէ յաշխարհէ. Առնոյր յասոն ո́չինչ պակաս քան զքսանհազար վառեալ, եւ յարձակէր ՛ի վերայ քաղաքին. եւ նոքա վ(ա)ս(ն) յանկա́ծ դաւոյն ՛ի պարսպէ անտի մերժէին։ եւ մենեղաւոս արշաւեալ ՛ի քաղա́ք անդր հասանէր.
6ուր յասոնն մոլեգին յանխնա́յ անկեալ գործէր մեծամե́ծ կոտորած քաղաքացեացն իւրոց, իբրեւ ՛ի մէջ թշնամեաց գործէր. եւ ո́չ ածէր զմտաւ զտոհմային քաղաքակից ընկերութե(ա)ն բարեկենդանու(թ)ի(ւն), զի ՛ի թշնամեա́ց անկեալ ստէպ ստէպ տագնապել, եւ ՛ի վերայ միատոհմի́ գնդին իբրեւ ՛ի վ(ե)ր(այ) թշնամւոյ նշա́ն յաղթութե(ան) կանգնել։
7Ապա իշխանութե(ան) ինչ ո́չ կարաց հասանել, բայց ՛ի կատարած զամօթ դաւոյն ժառանգէր. եւ ինքն փախստեա́յ անկանէր ՛ի կողմանս ամոնացւոց.
8յորմէ չարաչար կատարած վախճանի ընդունէր, արգելեալ ՛ի բանտի արետայ արաբացւոց արքայի։ դարձեալ ՛ի քաղաքէ́ ՛ի քաղաք փախստեայ լինէր, ատելի հալածական յամենեցունց՝ իբրեւ ապստամբ յօրինացն. պղծեալ գարշեցեալ՝ իբրեւ գաւառի եւ քաղաքի եւ գնդի՝ մատնիչ եւ դահիճ, յերկրին եգիպտացւոց եռացեալ թքաւ։
9բազո́ւմս եւ անթիւս յիւրմէ աշխարհէ օտարացոյց, եւ ինքն օտարացեալ ՛ի մէջ օտարաց կորեաւ.
10անսուգ, անխնամ, անհանդերձ, եւ գերեզմանացն հայրենեաց չեղե́ւ արժան։
11Իբրեւ ա́զդ եղեւ արքային վ(ա)ս(ն) իրացն եղելոց, ապստա́մբ համարեցաւ թագաւորն զհրէաստան յիւրմէ. վ(ա)ս(ն) այսորիկ փութացա́ւ գնաց յերկրէն եգիպտացւոց գազանացեալ սրտիւ, եկն՝ ա́ռ զքաղաքն ՛ի սուր սա́յր սուսերի՝ եւ ՛ի տէ́գ նիզակի։
12եւ հրամա́ն ետ զօրացն՝ որ ՛ի բուռն անկանիցին՝ յանխնա́յ կոտորեսցին, եւ որ յապարանս ամրասցին՝ անդէն ՛ի ներքս սատակեսցին։
13Եւ ա́նդ լինէր տղայոց եւ ծերոց առհասարակ կոտորած, կանանց եւ մանկանց առհասարակ սատակումն, կուսի́ց եւ կուսանաց առհասարակ կոտորած։
14եւ ո́ւթ բեւր յայն երիս աւուրս միանգամայն կոտորեցին. եւ չորս բեւրս ՛ի վաճառի ո́չինչ պակաս լաւութ(եամ)բ քան զսպանեալսն վաճառեցին։
15Եւ իբրեւ այսու չարեօք ո́չ յագեցաւ, իշխեաց ձեռնամուխ լինել ՛ի ս(ուր)բն ա(մենայ)ն աշխարհաց, իշխեաց մտանել ՛ի տաճար անդր. առաջնո́րդ ՛ի ձեռն ունէր զմենե·աւոս, որ օրինացն եւ աշխարհին եւ գնդին մատնիչ եւ դահի́ճ եղեալ էր։
16Եւ պիղծ եւ անօրէն ձեռօք զս(ուր)բ սպաս սեղանոյն, եւ որ յայլոց թագաւորաց եւ յայլոց քաղաքաց եդեալէր ՛ի սրբու(թ)ի(ւն)՝ յաճումն եւ ՛ի փառս տեղւոյն, զայն առեալ պղծո́ց բաշխէին։
17Թերեւս հպարտացեալ յամառեալ էր ՛ի միտս իւր անտիոքոս՝ եւ ասէր. եթէ վ(ա)ս(ն) մեղաց անօրէնու(թ)ե(ան) բնակչաց քաղաքիս բարկացեալ է սոցա տ(է)ր, վ(ա)ս(ն) այսորիկ եղեն արհամարհանք ՛ի վ(ե)ր(այ) տեղւոյն սրբու(թ)ե(ան)։
18զի եթէ ո́չ մեղօք մեծօք պաշարեալէին, լինէր ո(ր)պ(էս) հեղիոդորոսն որ առաքեցաւ ՛ի սելեւկեայ արքայէ. զի նա առաքեցաւ համա́ր առնել գանձուն. եւ սա արդեւք վաղվաղակի մտեալ՝ կործանէր ՛ի հպարտու(թեն)է իւրմէ։
19Այլ ո́չ վ(ա)ս(ն) տեղւոյն զազգն, այլ վ(ա)ս(ն) ազգին զտեղին ընտրեաց տ(է)ր։
20քանզի եւ տեղին ինքն ժառանգեաց զազգին խոտորու(թ)ի(ւն), ո(ր)պ(էս) եւ յետոյ բարեացն կցո́րդ լինիցի, ՛ի միւսանգամ հաճել մեծի ա(ստուծո)յ փառօք ուղղու(թ)ե(ան)։
21Այլ անտիոքոսն ութհարիւր քանքար ՛ի վերայ իննհարիւրոյն բարձեալ բերէր ՛ի տաճարէ անտի. արա́գ հասանէր ՛ի քաղաքն անտիոքացւոց, հպարտացեալ մտօք համարէր զծով՝ ՛ի ցամաք, եւ զցամաք՝ ՛ի ծո́վ փոփոխել։
22Եւ անդ թողոյր վարդապետս խիստս, չարչարե́լ զմնացորդսն ե(րուսաղ)էմացւոց, եւ զփիլիպոս յազգէ փրանգ, բայց ՛ի բարուց խժդժագոյն եւս էր քան զայն որ եթո́ղ զնա անդ։
23եւ ՛ի գարգարիզին՝ զանդրոնիկոս. եւ ՛ի վ(ե)ր(այ) սոցա զմենեղաւոս, որ չարաչա́ր եւս քան զն(ո)ս(ա) ՛ի վ(ե)ր(այ) հասեալ դատէր զքաղաքն։
24Բայց զի ունէր սակա́ւ մի գութ ը(ստ) հրէայսն, առաքեա́ց նա մաշուէ զապողոնիոս երկուք բիւրուք զօրօք, թո́ղ զհազարն զառաջին. զի զա(մենայ)ն մարդ հասարակաչափ կոտորեսցէ, եւ զկանայս եւ զմանկունս վաճառեսցէ։
25Սա իբրեւ եկն յե(րուսաղէ)մ, նախ զառաջինն խաղաղու(թեամ)բ դաւով եմուտ, եւ եղեւ անդ մինչեւ յօրն սուրբ՝ յօրն շաբաթուց. իբրեւ յաւուրն շաբաթուց եգիտ զհրէայսն դատարկացեալս, հրամա́ն ետ զօրացն իւրոց վառել։
26որ միանգամ ՛ի զնին տեսլեանն եկին, սո́ւր ՛ի վ(ե)ր(այ) եդեալ կոտորեաց. եւ ընդ քաղաքն ը(ստ) ա(մենայ)ն զինու հանդերձ այսր անդր վառեալք ընթանային, առհասարակ տարածեալ դիթաւա́լ կացուցանէին։
27Եւ յուդա մակաբէ՝ որ տասներորդն եղեալէր, փախստեա́յ լինէր՝ յանապա́տ ելանէր, գազանակեաց կեանս ՛ի լերինս անցուցանէր. եւ ա́յնպէս գնդաւն որ ը(ստ) նմա էին խոտաբուտ կերակուր կերակրեալ անցուցանէին զժամանակն, զի մի́ ՛ի պղծութի(ւն)ս մերձեսցին։
1Յետ բազում ժամանակաց առաքեա́ց թագաւորն զաթենեբիոս ծերունի, ստիպե́լ տագնապել զհրէայսն, անցանել զհարցն օրինօք, եւ յօրէնսն ա(ստուծո)յ այլ մի́ եւս յամենալ։
2եւ պղծել զտաճարն ե(րուսաղէ)մի, եւ անուանել զնա յայնմհետէ յանուն որմզդական դիցն ողոմպիացւոց որ ՛ի գարգարիզի́ն էին. ո(ր)պ(էս) որ զտեղին բնակեալ նստէին. հիւրասէր որմզդական գիցն վանատրի։
3եւ չարաչա́ր դժուարին նեղութի(ւն) չարեաց ՛ի վ(ե)ր(այ) հսուցանէին։
4Զտաճարն սուրբ պղծութ(եամ)բք արուեստականօք հեթանոսաց լնոյր, եւ սրբութե(ան) սրահն արամբք եւ կանամբք միմեանց խառնակու(թեամ)բք յաղտեղու(թ)ի(ւն) դարձուցանէին. եւ որինչ ո́չ եւս արժա́ն ինչ էր՝ զայն ՛ի ներքս համարձակ տանէին։
5եւ զսեղանն ինքնին եւ գլխովին անարգելովք յօրինացն եւ խոտելովք լնուին։
6Եւ ա́նդ էր ո́չ զօրէնս շաբաթուց տեսանել, եւ ո́չ զտօնս տարեկանաց զհայրենիս պահել, եւ ո́չ բնաւ ամենեւին հրեա́յ անուն անուանե́լ իշխել։
7Վարէին ածէին ստէպ ստէ́պ տագնապաւ յամսաւոր յօր տօնի ծննդեան թագաւորին՝ զի զոհեսցեն։ Իբրեւ տօն հասանէր սպանդարամետական պաշտամանն, տագնապէին զն(ո)ս(ա)՝ պսակեալս թա́ւ ոստօք սպանդարամետին կաքաւե́լ։
8Հրամա́ն առաքեցին յա(մենայ)ն մօտաքաղաքս պաշտօնաւորս լինել. եւ իբրեւ բանս ՛ի բերան եդին փտղոմայեցիքն. յոր հասո́ւ իցեն զոհիւք զպաշտօնն պաշտիցեն։
9Եւ այն՝ որ ո́չ յանձն առնուցուն զոհել՝ անդէ́ն սուր ՛ի վ(ե)ր(այ) դնել։ եւ ա́նդ էր տեսանել շտա́պ տագնապի տառապանս չարչարելոցն։
10Նամակագի́ր եղեն զերկուց կանանց՝ վ(ա)ս(ն) զորդիս իւրեանց թլփատելոյ. ածի́ն վաղվաղակի՝ զմանկունսն զստեանցն կախեցին զմարցն, եւ զն(ո)ս(ա) ընդ հրապարակսն առառակէ́ շրջեցուցանէին. ապա ՛ի պարսպաց անտի ՛ի վա́յր հոսեցին։
11Կէսքն երթեալ գաղտուկ յա́յրսն մօտաւորս՝ զշաբաթուց աւուրսն անցուցանէին. իբրեւ ՛ի վերայ հասանէին, կենդանւոյն խանձատեալս հրո́վ սպանանէին։ վ(ա)ս(ն) երկիւղածութե(ան) աւուրն փափկութե(ան) եւ օրինացն սրբու(թ)ե(ան)։
12Այլ ես՝ աղաչե́մ զամենեսեան, որ զգիրսդ յակն արկանիցէք՝ մի́ ինչ վ(ա)ս(ն) ազգին խղճիցէք, եւ զվիշտս զայս ա(մենայ)ն առ սատակման տոհմին համարիցիք, այլ ՛ի խրա́տ ազգին մերոյ։
13եւ ո́չ առ բազում ժամանակս ինչ թողուլ զանօրէնս. այլ վաղվաղակի զնշանս իւր եւ զարուեստս իւր յայտնէ։
14Զի ո́չ եթէ ո(ր)պ(էս) առ այլ հեթանոսս երկայնամիտ լինի ա(ստուա)ծ՝ մինչեւ լցցեն զչա́փ մեղաց իւրեանց, եւ եկեսցեն հասցեն ՛ի դատաստանս անհնարինս.
15այնպէս եւ առ մե́ւք կատարէ զա(մենայ)ն, զի հասցուք մեք ՛ի տեղի դատաստանի։
16այլ մօտ առ մօ́տ խրտակէ, եւ արագ արա́գ ածէ ՛ի վ(ե)ր(այ) զողորմութի(ւն)։
17Զայս բանս ը(ստ) ձեզ վ(ա)ս(ն) յիշատակի բանիցդ խօսեցաք. արդ անդրէն ՛ի գլո́ւխ պատմելոյն մատիցուք։
18Եղիազարո́ս այր մեծ ընդ առաջինսն ՛ի գնդի անդ. լցեա́լ աւուրբք՝ ծերացեալ հասակաւ, գեղեցիկ երեսօք. ածեալ գա́յլ ՛ի բերան ստիպէին ուտե́լ խողենի։
19Ն(ո)ր(ա) ՛ի մտի́ եդեալ՝ յամառեալ պնդեալ սրտիւ՝ յա́նձն առ ընդունել զմահ քաջ անուամբ՝ քան զկեանս խղճիւ, եւ ընկերաց ըստ գտանելով։ Ընտրեաց ինքնակա́մ հասանել ՛ի տանջանս. ձեռներէ́ց լինէր, թքանե́լ անարգե́լ զպաշտօնս ն(ո)ց(ա).
20ո(ր)պ(էս) օրէ́ն է համբերողաց բացէ ՛ի բա́ցանարգել ինչ՝ զոր ո́չ է օրէն յանձինս մատուցանել։
21Իսկ այն՝ որ պատրաստեալ եկեալ էին, ինքեանք առ տկարութե(ան) մտացն, վ(ա)ս(ն) անձնասէր բարոյից զոհից ՛ի պաշտօն, ծանօ́թ եւս էին առնն աւագու(թ)ե(ան). առեալ մեկուսի՝ իւրեա́նց տկարու(թ)ե(ան) մտօքն զհաստատեալ միտսն ՛ի հրապո́յրս ցոփու(թ)ե(ան) դարձուցանել ջանային։ Յա́նձն առ ասեն զհրաման թագաւորիդ՝
22եւ քեզ ա́յլ միս մատուսցուք զի լուծցեն զկարծիսն, եւ ՛ի մահուանէդ ապրեսցի́ս։
23Նա գեղեցիկ խորհուրդս հաստատուն յանձին եդեալ, զարժանի հասակին՝ ըստ ծերու(թ)ե(ա́ն) մեծութե(ա)ն, ըստ երեւելի́ վայելչութե(ա)ն, ը(ս)տ զուարթածաղիկ ալեա́ցն զուարճացելոց, ըստ գեղեցիկ ՛ի մանկութ(են)է մինչեւ յաւագո́յթ սննդեանն. մանաւանդ առաւել ը(ս)տ ա(ստուա)ծագործ սրբու(թ)ե(ան) օրինագի́ր կրօնից, ա(մենայ)ն կարգօք լի, արագ արա́գ առնէր զպատասխանին։
24Ո́չ արժան՝ ո́չ պատշաճ, ասէ՝ մերոյ չափոյ հասակի՝ կեղծաւորութ(իւն)ի́ մտանել ընդ սրբութե(ան) խոստուվանու(թ)ի(ւն)։ իցեն բազումք ՛ի մանկաւոյ այտի՝ որ ընդ ակա́մբ հայիցին. կարծի́ս ՛ի մտի դնիցեն եւ ասիցեն, եթէ եղիազարոս՝ իննըսնամեա́ն անցեալ ծերութ(եամ)բ հասեալ ՛ի դուռն վախճանի, յայլազգու(թ)ի(ւն) դարձաւ։
25եւ նոքա վ(ա)ս(ն) ի́մ կեղծաւորեալ գայթագղեսցին. եւ զայս՝ խիղՃ մտաց եւ կե́ղտ անուն ծերութե(ան)ս յաշխարհի թողից։
26Իսկ արդ՝ եթէ ամենեւին նո́յնչափ ժամանակս կենաց շնորհիցեն ինձ, եւ ՛ի ձեռս մարդկան բնաւ այլ ո́չ մատնիցիմ. սակայն յաւիտենից ՛ի մշտնջենաւոր ձեռա́ց անտի՝ ո́չ կենդանեօք եւ ո́չ յետ կենդանու(թ)ե(ան) ուրեք փախչել կարիցեմ։
27Վ(ա)ս(ն) այսորիկ քաջու(թեամ)բ փոխեցայց յաշխարհէ աստի, զի արժանի́ իմոյ ծերու(թ)ե(ան)ս երեւեցայց։
28եւ օրինակ բարեա́ց եւ առաքինու(թ)ե(ան) մանկտւոյ թողից, զի յօժարու(թեամ)բ եւ քաջութ(եամ)բ ՛ի վ(ե)ր(այ) սրբու(թ)ե(ան) օրինացն մահո́ւ չափ ջանալ մարթասցեն։ Զայս ա(մենայ)ն իբրեւ ասէր՝ ինքնակամ դիմագրաւ կամակար ՛ի վիշտս մահուն եւ տանջանացն դիմէր։
29Ն(ո)ք(ա) որ յառաջագոյն շո́ւրջ մատուցեալ մխիթարէին, զբանս մխիթարութե(ա)ն ՛ի թշնամութի(ւն) դարձուցանէին, եւ զիմաստութե(ան) խորհուրդսն իբրեւ մոլորութի(ւն) համարէին. առաւե́լ մատուցեալ ՛ի տանջանս տագնապէին։
30Նա իբրեւ մե́րձ եղեւ ՛ի տանջանաց անտի ՛ի վախճան, եբաց զբերան իւր հեծեծելով, սկսաւ խօսել ՛ի տ(է)ր որ ունի զգիտութի(ւն) սրբութե(ան) խորհրդոց՝ եւ ասէ։ Այս մի ինչ յա́յտ եղեւ, եթէ ՛ի ձեռս ի́մ էր արձակել ՛ի մահուս վշտաց. զայս խստութե(ան) տանջանս մարմնոյ ընկալեալ համբերեմ. այլ հոգւով քաջ քաղցրու(թեամ)բ վ(ա)ս(ն) ահի սաստիցն տ(եառ)ն ընդունիմ։
31Եւ սա՝ զա́յս օրինակ պատերազմեալ՝ յաշխարհէ փախեցաւ։
1Դէ́պ եղեւ եղբարս եւթն մարբն հանդերձ կալեալս, ածե́լ յատեան թագաւորին, ՛ի խոշտանգա́նս գանի տագնապէին ուտե́լ խոզենի։
2Մի́ ՛ի նոցանէ նահատակեցաւ յառաջագոյն, սկսաւ խօսե́լ եւ ասէ. զի՞ կայք անցեալ, կամ զմեզ զի՞նչ հարցանելոց էք. մեք պատրա́ստ եմք ՛ի մեռանել՝ քան անցանել ը(ս)տ օրէնս հայրենիս։
3Բարկութ(եամ)բ սրտմտու(թեամ)բ լի́ եղեւ թագաւորն. հրամայեաց ջեռուցանել տապակս, եւ կատսայս, եւ անիւս, եւ պէսպէ́ս գործիս տանջանաց պատրաստել։ զայն իբրեւ վաղվաղակի ջեռուցին պատրաստեցին,
4հրամայեաց զնահատակն յառա́ջ կացուցանել. եւ նախ զլեզուն կտրեցին, եւ զգլխոյն մորթն զերեսօքն դարձուցին. ապա զոտս եւ զձեռս առաջի մօրն եւ եղբացն ծայրաքա́ղս առնէին։
5Եւ ապա իբրեւ ՛ի բանի́ց եւ ՛ի ձեռաց անպիտան առնէր՝ հրամայէր կենդանւո́յն ՛ի տապակսն ջեռուցեալս իջուցանել։ ապա իբրեւ ճենճերն ընդերկար՝ ա́յնպէս ՛ի տապակէ անտի ելեալ դիղացեալ ծառանայր, սկսան եղբարքն ը(ստ) միմեանս մա́րբն հանդերձ մխիթարե́լ եւ ասել. քաջու(թեամ)բ մեռցուք, զանուն եւ զոգի́ս ժառանգեսցուք։
6հայի́ տ(է)ր ա(ստուա)ծ ՛ի ճգնութի(ւն) պատերազմիս մերոյ, եւ ՛ի ծառայս իւր մխիթարի՝ ո(ր)պ(էս) յա́յտ յանդիմանու(թեամ)բ ասաց մովսէս յօրինու(թ)ե(ան) իւրում. եւ ՛ի ծառայս իւր մխիթարի։
7Իբրեւ առաջինն զօրինա́կ զայս յաշխարհէ փոխեցաւ. Զերկրորդն ՛ի տեղի տանջանացն մատուցանէին, եւ զգլխոյն մորթն վարսիւքն հանդերձ զերեսօքն արկանէին. եւ անդէն հարցանէին, կերիցե՞ս խոզենի միս, մինչչեւ զա(մենայ)ն մարմինդ անդամ անդամ լուծեալ է։
8Նա ե́տ պատասխանի իւրեանց բարբառովն՝ եւ ասէ, ո́չ։ վ(ա)ս(ն) այսորիկ եւ սա ՛ի նոյն տանջանսն տանջեալ վախճանէր։
9Իբրեւ յոգւոցն պարզել ապաստա́ն եղեւ. սկսաւ խօսել՝ եւ ասէ ցթագաւորն. ա́յ սէգ հպարտ եւ ամբարտաւան, դու զմեզ յա́յսց կենաց աշխարհիս կարճե́լ համարիս. իսկ ա́յն որ աշխարհաց թագաւորն է՝ թէպէտ եւ մեռանիմք մեք վ(ա)ս(ն) օրինացն, ՛ի կեանսն յաւիտենից ՛ի միւսանգամ ծննդեանն ժամանակի՝ կենաց ՛ի կեանս դարձուցանէ։
10Յետ ն(ո)ր(ա) զերրո́րդն ածին, եւ զլեզուն խնդրէին. նա վաղվաղակի մատուցանէր, եւ զձեռսն քաջասի́րտս տարածանէր։
12զի եւ թագաւորն ինքնի́ն իսկ զարմացեալ լինէր վ(ա)ս(ն) պատանւոյն ուշի́ մտացն, եւ սրտին քաջու(թ)ե(ան). զի առ ոչի́նչզցաւսն համարեցաւ։
13Եւ սա իբրեւ փոխէր՝ Չորրորդն ՛ի տեղի́ մատուցեալ, ՛ի նոյն տանջանս չարչարէին։
14իբրեւ շունչն վախճանի́ հասանէր, խօսել սկսաւ ա́յսպէս. մեզ լա́ւ է զի փոխիմք աստի ՛ի մարդկանէ. եւ յուսոյն ա́կն ունիմք միւսանգամ ծննդեանն յարու(թ)ե(ան) մեռելոց, քան քեզ ՛ի կենդանիս. զի արգելեալ փակեալ է ՛ի քէն յարութի(ւն) մեռելոց։
15Յետ սորա զհինգերորդն մատուցին ՛ի տանջանս չարչարանացն. իբրեւ զաչս ՛ի վեր եբարձ՝ հայեցա́ւ ը(ստ) թագաւորն, սկսաւ խօսել ը(ստ) նմա՝ եւ ասէ։
16Իշխանութի(ւն) առեալ մարդկան, եւ դու մա́րդ մահկանացու՝ գործե́ս զինչ եւ կամիս. բայց մի́ ՛ի վատու(թ)ի(ւն) ինչ եւ զմեր ազգս հատանիցես, կամ լքեալ թողեալ ինչ ՛ի ձեռաց ա(ստուծո)յ համարիցիս։
17Կա́ց մնա́ դու՝ եւ տեսցես զզօրութի(ւն)ս մեծամեծ սքանչելեացն. ո(ր)պ(էս) զի զքե́զ եւ զազգատոհմն քո չարաչա́ր հարուածովք չարչարիցէ։
18Յետ այսորիկ ածեալ եղեւ վեցերորդն. եւ իբրեւ մե́րձ եղեւ ՛ի մեռանել՝ ասէ. զի՞ մոլորեալ ես տարապարտուց. ընդ մեզ ա́յս անցք որ անցանեն վ(ա)ս(ն) մե́ր մեղաց. զի մեղանչեմք առ ա(ստուա)ծ արժանի́ զարմանալոյ։
19բայց դու մի́ ակնունիցիս ողջանդա́մ բարեմիտ ապրել յա(ստուա)ծամարտ մատուցեալ։
20Եւս առաւել բարեա́ց յիշատակաց արժանի՝ մայրն սքանչելի. որ զայնպիսի զեւթն որդի յիւրմէ կորուսեալ ՛ի միում աւուր ՛ի միում ժամանակի՝ վ(ա)ս(ն) յուսոյն ա(ստուծո)յ
21քաջալերեալ սրտապնդեալ զմի́ մի́ ՛ի նոցանէ քաջալերէր մխիթարէր իւրեանց բարբառովն, եւ զսիրտն եւ զմիտսն զիգութե(ան) առնապէ́ս վառեալ.
22քաջու(թեամ)բ յառաջ մատուցեալ՝ ասէր. չգիտե́մ ո́(ր)պ(էս) բնաւ դուք յարգանդիս երեւեցարուք. եւ ո́չ ես ինչ զոգիսդ՝ կամ զկեա́նսդ ձեր շնորհեցի, եւ ո́չ զկերպարանսդ ձեր զիւրաքանչիւր ես նկարեցի, եւ ոչ զհասակսդ ձեր ծնեալ եւ սնուցեալ։ Այսուհետեւ ես իմ ինչ՝ ո́չ համարեցայց.
23այլ որ աշխարհի արարիչն է, որ ստե́ղծ զծնունդս մարդկան, զկեանսդ եւ զոգիսդ ՛ի գալստեան իւրում իւրով ողորմութ(եամ)բք ՛ի ձե́զ դարձուցանէ։
24Անտիոքոս թէպէտ եւ արհամարհեա́լ զինքն համարեցաւ վասն բարբառոյ նահատակացն, սակայն մինչդեռ ոգիքն կրտսերոյ մանկանն առ ի́ւր կային, սկսաւ ո́չ միայն բանիւք մխիթարութի(ւն) մատուցանել, այլեւ արդեամբք հաստատէր՝ ՛ի մեծութի(ւն)ս յաւագու(թ)ի(ւն)ս հասուցանել, երանելի́ առնել յաշխարհի. միայն թէ ՛ի նախնեացն օրինաց փոփոխեսցի. գո́րծ ՛ի ձեռին տալ՝ եւ բարեկամ անուանել թագաւորաց։
25Իբրեւ ետես թէ ամենեւին պատանին ՛ի բանս թագաւորին ո́չ խոտորեցաւ, կոչեաց թագաւորն զմայրն, եւ աղաչէր լինել պատանւոյն կենաց նորին խորհրդական՝ զի փրկեսցի։
26Իբրեւ կարի́ շատ ստիպեաց, յա́նձն առ խօսել ը(ստ) որդւոյն. խոնարհեցաւ ՛ի նա,
27սկսաւ ծա́ղր առնել զհպարտ զամբարտաւան թագաւորն, եւ ասէ։ Ողորմեա́ց ինձ որդեակ իմ. յո́ւշ լիցի քեզ զի կրեցի զքեզ ինն ամիս յարգանդի, եւ սնուցի զքեզ զերիս ամս ՛ի գիրկս ստեամբք, եւ հասուցի զքեզ յա́յդ չափ մեծութի(ւն) հասակի։
28արդ աղաչեմ զքեզ որդեակ, հայեսցե́ս դու յերկինս եւ յերկիր, եւ որ ՛ի ն(ո)ս(ա) արարա́ծք իցեն. յո́ւշ լիցի քեզ զի յոչնչէ արար զն(ո)ս(ա) ա(ստուա)ծ. սո́յնպէս եւ ազգք մարդկան ստեղծան ՛ի նմանէ։
29մի́ զարհուրիր դու ՛ի չարաշուք դահճէ այտի, այլ եղբարցն արժանի́ եղեալ՝ ընտրեա́ զմահ քան զկեանս աշխարհի. զի ընդ ա́յն եղբարս ընկալայց զքեզ ՛ի ձեռս ողորմութե(ան) մեծին ա(ստուծո)յ։
30Եւ մինչդեռ մայրն զայն մխիթարու(թ)ի(ւն)ս մատուցանէր ՛ի միտս հաստատունս, սկսաւ խօսել պատանեակն՝ եւ ասէ. ո՞ւմ կայք, զի՞ յապաղէք։ չե́մ ինչ լսելոց հրամանի թագաւորիդ. այլ հրամանաց հնազանդեալ եմ օրինաց հարցն մերոց որ տուան ՛ի ձեռն մովսիսի։
31Այլ դու՝ որ զա(մենայ)ն ինչ չարիսդ խորամանգեցեր ՛ի վերայ որդւոցդ եբրայեցւոց, դու ո́չ ապրեսցիս ՛ի ձեռաց ա(ստուծո)յ։
32զի եթէ առ խրատո́ւ պատուհասի
33կենդանի տ(է)ր մեր առ փոքր մի ինչ բարկացեալ իցէ, դարձեալ հաճեսցի ողորմու(թեամ)բ ընդ ծառայս իւր։
34Այլ դու անօրէ́ն, ապստա́մբ, պի́ղծ, վատարա́նց. զի՞ զուր հպարտանաս յուսով քոյով սնոտեաւ ՛ի վ(ե)ր(այ) ծառայից ն(ո)ր(ա)։
35սակայն չե́ս ինչ ապրելոց յամենագէտ յամենակալ դատաստանացն ա(ստուծո)յ։
36Զի այժմիկ մեր եղբարք սակա́ւ ինչ ցաւոց համբերեալ վ(ա)ս(ն) կենացն յաւիտենից, եւ ՛ի վերայ ուխտի կտակարանացն ա(ստուծո)յ, անկեալ կան մահո́ւ տարածեալ։
37այլ ես հաւասա́ր եղբարցն իմոց զշունչ եւ զմարմին մատնել պատրաստեա́լ ունիմ ՛ի վերայ հարցն օրինաց. յուսացեալ կարդամ առ ա(ստուա)ծ, քաւու(թ)ի(ւն) ազգին ա(մենայ)նի գտանել. եւ զքեզ մեծամեծ տանջանօք հեծեծութ(եամ)բ խոստովանել՝ զի նա́ միայն է ա(ստուա)ծ, եւ այլ ոք՝ չիք։
38ինեւ եւ եղբարքն իմով զա(մենայ)ն նիւթեալ սրտմտու(թ)ի(ւն) բարկութե(ան) ջնջե́լ եւ ՛ի բա́ց անցանել։
39Յա́յնչափ քաջութե(ան) սրտի մանկանցն իւթանեցունց՝ սրտաբե́կ լինէր թագաւորն, առաւե́լ ՛ի վերայ կրտսերոյն դառնապէս տանջանս մատուցանէին։
40սակայն եւ սա́ անարատութ(եամ)բ եւ սրբութ(եամ)բ յուսացեալ ՛ի տ(է)ր մեկնեցաւ յաշխարհէ։
41Զհետ որդւոցն եւ մայրն երանելի ՛ի նոյն օրէնս կատարեցաւ։
42Ա́յն որինչ վ(ա)ս(ն) հարցմանց զոհիցն, եւ վ(ա)ս(ն) անհնարին տանջանացն՝ ցա́յս վայր ցուցեալ լիցի։
1Այլ յուդա մակաբէ՝ եւ որ ընդ նմա էին. ոյք աստ անդ գաղտագողացեալ մտանէին ՛ի գեղս՝ ՛ի քաղաքս՝ եւ յագարակս. յի́նքն արկանէին զազգատոհմն, եւ նուաճէր զհրէայսն որ կացեալ էին հաստատութ(եամ)բ յուխտին իւրեանց. գո́ւնդ լինէին յաւելու(թ)ի(ւն)ն բազմանային, լինէին իբրեւ վեցհազար այր։
2կարդային առ տ(է)ր ա́յց առնել հայել ՛ի ժողովուրդ անդր որ կոխեա́լ եղեւ ՛ի հեթանոսաց, գթա́լ ՛ի վերայ տաճարին որ յամպարշտաց ձեռացն պղծեցաւ։
3Ողորմե́լ ՛ի վերայ քաղաքին որ յապականութի(ւն) եւ ՛ի սատակումն յատակացն հասուցանելոց էր, եւ հայել ՛ի գոչումն արեանցն։
4յիշել զանմեղ մանկանցն կորուստ տարապարտուց. ածե́լ զմտաւ զհայհոյանս անուանն սրբոյ։
5Իբրեւ կազմէ́ր՝ լինէր զօրաժողով մակաբէ, դիմակալ ինչ ո́չ լինէին նմա հեթանոսքն. զի սրտմտու(թ)ի(ւն) բարկութե(ան) մեծութե(ան)ցն ա(ստուա)ծութե(ան) յողորմու(թ)ի(ւն) դարձաւ։
6Հասանէ́ր ՛ի վ(ե)ր(այ) գիւղից եւ քաղաքաց, հրձի́գ առնէր զամուր ամո́ւր տեղիս թշնամեացն։ անդրէն նուաճէ́ր դարձուցանէր զըմբռնեալսն ՛ի թշնամեացն. մեծամեծ սաստիկ հարուածս ՛ի վերայ թշնամեացն հասուցանէր։
7մանաւանդ զգիշե́ր եւս իւր օգնական գործակից գտանէր. եւ համբաւ քաջու(թ)ե(ա)ն ը(ստ) ա(մենայ)ն կողմանս ընթանայր։
8Իբրեւ զայն տեսանէր փիլիպպոս, զի գամ քան զգամ ի́րք առնն յառաջադէմ աջողէին, արքունի հրովարտակօք առ պտղոմէոս սպարապետ ստորին ասորւոց եւ տաճկաստանի՝ հրեշտակս առնէր, օգնական ՛ի թիկունս զօրս ՛ի ձեռն հասուցանել։
9Նա վաղվաղակի իբրեւ առնոյր զհրովարտակսն՝ զնիկանովր պատրոկղեանց զառաջին սիրելի աւագաց իւրոց ՛ի ձեռն գումարէր ո́չ ինչ պակաս քան զքառասուն հազարու առհասարակ բառնալ ՛ի միջոյ՝ ջնջել զազգն հրէից։ յանդիմանեաց նմա զգորգի սպարապետ՝ զայր քա́ջ իրաց պատերազմի, տեղեակ ա(մենայ)նի հմուտ։
10Յա́նձն առ նիկանովր՝ զհարկն առաջին զոր տային հռոմայեցւոց հարիւր քանքար՝ ՛ի հրէից գերութ(են)է անտի լնուլ։
11Ա́նդ հրաման տայր շուրջ զծովեզերօքն, կոչէ́ր զվաճառականսն մարդագին ՛ի հրեաստան. խոստանայր իննսո́ւն իննսո́ւն մա́րդ տալ ն(ո)ց(ա) ՛ի քանքար մի։ յայն ինչ ո́չ հայէր որ յերկնից դատաստանն յամենակալէն կանխեալ պատրաստեա́լ կայր ՛ի վ(ե)ր(այ) ն(ո)ր(ա)։
12Յուդայի էին ոմանք որ գուշա́կ լինէին վասն նիկանովրայ արշաւանին։
13նոքա առ վատասրտել իւրեանց՝ ա́յսր անդր խուսափէին.
14եւ որինչ իւրեանց մնացեալ էր վաճառէին. եւ առհսարակ զտ(է)ր ամենակա́լ աղաչէին, ապրե́լ յանօրէն յանարժան ձեռանէ նիկանովրայ. որ մինչչե́ւ տեսեալ էր ն(ո)ր(ա), ը(ստ) վաճառականս՝ անձանց նոցա գինս հատանէր։
15Իսկարդ եթէ ո́չ իսկ վ(ա)ս(ն) ն(ո)ց(ա), բայց սակայն վ(ա)ս(ն) ընդ հարսն ուխտիցն եւ կտակարանացն, եւ վ(ա)ս(ն) մեծի եւ սրբոյ անուանն իւրոյ փրկէ́ր զն(ո)ս(ա) ՛ի նմանէ։
16Զօրաժողո́վ լինէր մակաբէ որ զիւրեաւն էին արամբք իբրեւե վեցհազարաւ. մխիթարէր զն(ո)ս(ա)՝ զի մի́ պակասիցեն յայնչափ զօրաց բազմութ(են)է, եւ մի́ վհատեսցին զո́ւր տարապարտուց ՛ի վ(ե)ր(այ) եկելոց կուտելոց բազմու(թ)ե(ան) հեթանոսաց գնդին. այլ կա́լ եւ մարտնչել քաջութ(եամ)բ։
17նախա́նձ ՛ի մտի դնել զսրբութե(ան) տեղւոյն զկատարեալ անարգանսն, եւ զհարեալ քաղաքին գերութե(ան) զչարչարանսն. զնախնեաց սրբու(թ)ե(ան) զվարատել օրինացն։
18Եւ նոքա ասէ՝ ՛ի զէնս յուսացեալ են եւ ՛ի զօրու(թ)ի(ւն)ս իւրեանց. մեք յամենակալն ա(ստուա)ծ որ կարօղ է զայնոսիկ որ զմեզ յաչսն դնեն եւ զաշխարհ ա(մենայ)ն, ՛ի մի շունչ ոգւոյ զօրու(թ)ե(ան) սատակել։
19Եւ սկսաւ յո́ւշ առնել զմիոյ միոյ զառանոցն քաութի(ւն)ս, եւ զօգնականութի(ւն)ս որ եղեալ էին ՛ի տ(թեն)է։ Յիշեցէ́ք զսենեքերիմ, եւ զութուտասն բիւրուն սատակումն միանգամայն։
20Յո́ւշ լիցի ձեզ պատերազմն հռոմայեցւոց ընդ գաղատացիս. զի ամենեքին առհասարակ ՛ի գո́րծ անդր հասեալէին երկոտասան բիւրու. սոքա ելին վեցհազարու, առհասարակ ՛ի միում ժամանակի զերկոտասան բեւրն առհասարա́կ կոտորեցին, օգնականու(թեամ)բ լցեալ բարձրելոյն։
21Եւ այսու մխիթար քաջալե́ր բանիւք վառէ́ր պատրաստէր զն(ո)ս(ա) ՛ի վ(ե)ր(այ) օրինացն եւ աշխարհին իւրեանց՝ մտադե́ւր մարտնչել՝ համարձա́կ մեռանել։
22Յերի́ս գունդս զզօրսն բաժանէր, երկոցունց գնդացն՝ զերկոսին զեղբարսն զշմաւոն եւ զյովսէպ զօրավա́ր կացուցանէր։
23Դարձեալ առ քաջալերութե(ան) առ մխիթարու(թ)ե(ան) զօրացն՝ բերեալ զս(ուր)բ զեզրեայ մատեանսն առաջի՝ ընթեռնոյր։ իւրաքանչիւր զօրացն յանուն տ(եառ)ն նշանս բաշխէր. եւ առաջնոյ գնդին ինքնի́ն զօրագլուխ պատրաստեալ, յարձակէ́ր ՛ի դիմի́ հարկանէր նիկանովրայ։
24Իբրեւ օգնականու(թ)ի(ւն) յամենակալէն՝ ն(ո)ց(ա) ՛ի վ(ե)ր(այ) իջանէր, հասանէին հարկանէին ՛ի զօրաց անտի թշնամեացն աւելի քան զիննհազար սպառազէն, յառաջնում յարձակել անդ պակա́ս առնէին։ եւ զայն խոց եւ խեղս եւ վիրաւորս առնէին. եւ շուրջ զբանակաւն՝ պա́հ արկանէին։
25եւ զինչս եւ զգանձս մարդագին վաճառականացն՝ իւրեա́նց առնուին։ եւ զմնացեալ զօրսն նիկանովրայ առաջի իւրեանց փախստակա́նս առնէին, մինչ օրն տարաժամէր։
26Իբրեւ ժամ աւուրն ՛ի տարաժամել անկանէր, այսրէ́ն վաղվաղակի տագնապաւ դառնային, եւ ո́չ ընդերկար հալածէին զն(ո)ս(ա) զի ՛ի վաղիւ անդր շաբա́թ էր։
27այլ հասեալ այսրէն՝ ունէին զճակատո́ւն տեղի. զզէնս քաղէին զանկելոցն, դիազերծ առնէին զվիրաւորսն. եւ ինքեանք շաբաթուն պատրաստէին։ օրհնէի́ն խոստովա́ն լինէին՝ փառաւո́ր առնէին զտ(է)ր, զի փրկեաց զն(ո)ս(ա) ՛ի ն(ո)ց(ա)նէ յաւուր յայնմիկ։ զա́յն օր ողորմու(թ)ե(ան) առնէին՝ եւ նշան յաղթու(թ)ե(ան)։
28Յետ շաբաթուն՝ նեղելո́ց եւ այրեա́ց՝ եւ որբո́ց մա́սն առնէին յաւարէ անտի. եւ ապա́ ինքեանք ընդ բաժինս աւարին խառնէին։
29Իբրեւ զայս գործեցին՝ առհասարակ աղօթս անկեալ մատուցանէին առ ողորմածն ա(ստուա)ծ. աղաչէին մինչ ՛ի վախճան հա́շտ լինել ընդ ծառայս իւր։
30Տիմոթէոս եւ բադիդէս յոր գործ հասեալէին. հասանէին բախէին հարկանէին սպանանէին ՛ի նոցանէ աւելի́ քան զերկուս բեւրս. ամուրս բազումս եւ զբարձունս քաջու(թեամ)բ ունէին, բազում գանձս ընչի́ց եւ ստացուածոց ն(ո)ց(ա) յաւարի́ տանէին. բաժանակի́ցս իւրեանց զտնանկս եւ զորբս եւ զծերս աւարին իւրեանց առնէին։
31զզէնս սպանանելոցն քաղէին, ՛ի պիտոյս տեղիս թողուին։ եւ ինքեանք աւարաւն յե(րուսաղէ)մ առ նահապետս ազգացն գային։
32Անդ սպանեալ լինէր ն(ո)ց(ա) զտիմոթէոս, որ բազում չարչարանս ՛ի վ(ե)ր(այ) ազգին հրէից հասուցանէր։
33Ժողովեցին զմարդիկ գաւառացն. օր ուրախու(թ)ե(ան) առնէին, նշա́ն յաղթու(թ)ե(ան) կանգնէին. ածէին զկալիսթենէս փախստեա́յ եւ որ զնովաւն էին, որոց զդրունսն լուցեալ էր՝ կենդանւոյն այրէին։
34Իսկ յա(մենայ)ն կողմանց թշուառացեալ նիկանովր. որ զհազար վաճառականսն ՛ի մարդագի́ն ածէր որդւոց հրէիցն.
35մեծա́ւ տառաոանօք թշուառութ(եամ)բ անկեալ ՛ի փառացն հանդերձէ հրամանաւ տ(եառ)ն, գձձեալ ը(ստ) մուրօղս անկեալ, մե́ծ սուգ առեալ վ(ա)ս(ն) զօրացն կորստեան, փախստեա́յ կորացեալ ՛ի քաղաքն անտիոքացւոց անկանէր։
36Եւ որ զհռոմայեցւոցն խոստանայր զհարկն յե(րուսաղէ)մացւոց գերութ(են)է անտի լնուլ, ինքնին նովի́ն բերանով պատմէր՝ թէ յայտնի ա(ստուա)ծ է ն(ո)ց(ա) օգնական. վ(ա)ս(ն) այսորիկ ողջանդամք եւ առանց խոցոտելոյ ՛ի պատերազմէ ելանեն. զի հաստատու(թեամ)բ ուրեմն պահեն զօրէնս որ ՛ի նմանէ կալեալ է։
1Ընդ այն ժամանակս դէ́պ եղեւ դառնալ անտիոքայ մեծաւ անարգանօք ՛ի կողմանցն պարսից. քանզի էր երթեալ նա ՛ի քաղաքն ՛ի բո́ւն ն(ո)ց(ա), խորհեցաւ ձեռն արկանել զգանձիւն. եւ թէ հնարեսցի զքաղա́քն իսկ աւերել ջանայր։ Իբրեւ զա́յն զգացին զօրք քաղաքին, առհասարակ ՛ի զէնս իւրեանց ընթացան. եւ զա́յն որ մեծաւ սաստկութ(եամ)բ ՛ի վ(ե)ր(այ) երթեալ էր. անարժա́ն կորակո́ր յանձանց ՛ի բա́ց մերժէին։
2Իբրեւ չո́ւ առնէր խաղայր գնայր ամօթալից անտիոքոս ՛ի կողմանցն պարսից, գայր հասանէր ՛ի կողմանս եկբատանայ։ ա́զդ լինէր նմա որ ինչ անցք անցեալէին ընդ նա։
3Զմտա́ւ ածէր զստահակու(թ)ի(ւն) քաղաքացւոցն որ զնա ՛ի փախո́ւստ դարձուցին։
4Լցեա́լ սրտմտութ(եամ)բ՝ զերկոցունց կողմանցն զմտաւ ածէր յե(րուսաղէ)մացիս անդ յագեցուցանել զսրտմտութի(ւն) բարկութե(ան) իւրոյ. վ(ա)ս(ն) այսորիկ հրամա́ն տայր կառավարին, ստէ́պ տագնապաւ անդադար տայր վարել։ միտ եդեալ ճանապարհին։ Զայն ինչ ո́չ ածէր զմտաւ, թէ յերկնից իրաւունք ինչ ո́չ երթային. բայց ինքն մեծամե́ծս փքայր ՛ի հպարտութի(ւն) ամբարտաւանու(թ)ե(ան) իւրոյ, եւ ասէր անմարդի́ զե(րուսաղէ)մ հրէից հասուցանել։
5Իսկ ամենակալ բարձրեալն տ(է)ր ա(ստուա)ծ ի(սրաէ)լի եհար զնա աներեւոյթ հարուածովք։ ա́յն ինչ բանքն ՛ի բերան ն(ո)ր(ա) էին, ցա́ւք սաստիկք եւ անհնարին ոսկերաց ՛ի վ(ե)ր(այ) հասանէին, եւ դառնութե(ան) խիթք ՛ի փո́ր անկանէին։
6Կարի́ յիրաւունս. զի որ բազում նորանոր չարաչար ցաւս յայլոց մարմինս տանջանօք հասուցանէր, նոյն սաստկու(թ)ե(ան) ցաւ զնովաւ անկեալ պաշարեալ պահէին։
7Սակայն եւ այնպէս ո́չ կասէր ՛ի հպարտու(թեն)է անտի, այլ առաւել բորբոքէր ամբարտաւանութ(եամ)բ բարկու(թեամ)բ ՛ի վ(ե)ր(այ) հեբրայեցւոց. ստիպէ́ր ճեպել ՛ի ճանապարհ, մինչ դէ́պ եղեւ նմա անկանել ՛ի կառաց անտի՝ մինչդեռ գայր նա տագնապաւ։ Ա́նդ անկանէր ՛ի չարաչա́ր տանջանս. զի ա(մենայ)ն ոսկերքն առհասարակ խորտակէին։
8եւ այն՝ որ ա́յնինչ կամէր ՛ի վ(ե)ր(այ) ալեաց ծովու սաստել վ(ա)ս(ն) անօրէն հպարտութե(ա)ն, եւ զվերին լերանցն ներքի́ն առնել, եւ զներքին վերին. զնա ինքն յերկիր հողեալ, շալակա́ւ շրջեցուցանէին. յայտնապէս ա(ստուծո)յ զօրութե(ան)ցն երեւեցելոց։
9մինչեւ յաչա́ց անտի անօրինին եռանդն որդանց բղխեալ սորսորել. եւ կենդանու(թեամ)բ իւրով ախտին ցաւոց զանդամսն ՛ի միմեանց յօշել։ Եւ ՛ի նեխո́յն հոտոյ զօրացն ա(մենայ)նի նեղել տագնապաւ։
10եւ որ յառաջն հպարտացեալ մտօք զաստեղս երկնից ամփոփե́լ համարէր, այսր անդր շրջշրջել ո́չոք կարէր վ(ա)ս(ն) նեխոյն հոտոյ տագնապի։
11Յայնմ վայրի սկսաւ բեկանել ՛ի հպարտ յամբարտաւան խստու(թեն)է անտի, եւ ՛ի միտս իւր իջանէր առ տանջանացն ա(ստուծո)յ. միով միով ցաւօք ՛ի վ(ե)ր(այ) հարեալ մարմնոյն զայրացելոյ.
12զի եւ ինքն իսկ ո́չ կարէր ժո́յժ ունել ՛ի նեխոյ հոտո́յ անտի։ Սկսաւ ա́յսպէս խօսել. պա́րտ եւ պատշա́ճ է հնազանդ լինել տ(եառ)ն ա(ստուծո)յ, եւ մի́ ՛ի մարմինս մահկանացուս ա(ստուա)ծակե́րպ օրինակ բարձրանալ։
13Աղաչէ́ր, ո́ւխտս դնէր առ ա́յն որ չէ́ր նմա ողորմելոց։
14վասն զս(ուր)բ քաղաքն հարթ յատա́կ եւ անմարդի́ կացուցանել, զայն մարդաշա́տ եւ ազատ ցուցանել։
15Զհեբրայեցիսն որոց սպառնայր՝ ո́չ պատանաց եւ ո́չ թաղելոյ արժանի առնել, այլ կանամբք եւ մանկտւով ՛ի հաւակերի́ դնել գազանաբե́կս արարեալ, զն(ո)ս(ա) քաղաքակի́ցս իւր՝ հաւասա́րս աթենացւոց գրով մուրհակօք կացուցանել։
16Եւ զտաճարն ս(ուր)բ՝ զոր յառաջ սպառնայր կապո́ւտ թողուլ, գեղեցի́կ պատարագօք զարդարեցից։ եւ զզարդ եւ զսպաս տաճարին որ յառաջ անտի տարեալ իցէ, բազմապատի́կ անդրէն դարձուցանել։ եւ զկարգս մտից պիտոյ պատարագաց յարքունո́ւստ լնուլ։
17Եւ ՛ի վ(ե)ր(այ) այսր ա(մենայ)նի հեբրայեցի́ եւս լինել. եւ յա(մենայ)ն մարդաշէն տեղիս հասանել պատմե́լ զզօրութի(ւն) մեծութե(ան)ցն ա(ստուծո)յ։
18Իբրեւ ո́չինչ էր հնա́ր ցաւոցն դադարել, զի հասեա́լ էր ՛ի վ(ե)ր(այ) ն(ո)ր(ա) պատուհասն ՛ի տ(թեն)է արդա́ր դատաստանաւ. իբրեւ ակն ինչ ո́չ կալաւ այնուհետեւ ապրելոյ իւրոյ. հրովարտա́կս առնէր առ եբրայեցիսն մեծա́ւ խոնարհութ(եամ)բ՝ օրինակաւս այսուիկ։
19Առ քա́ղցր հեբրայեցիս. առ ընկերս եղբարս քաղաքակիցս, ողջո́յն յոյժ։
20Շնո́րհ յոյժ ունիմ վ(ա)ս(ն) ձեր յա(ստուծո)յ։
21եւ ես ՛ի տկարու(թ)ե(ան) իմում յանհնարին հիւանդութե(ան) մեծա́ւ գթով յիշեցի զձեզ։ դարձեա́լ եմ ես ՛ի կողմանց պարսից, եւ անկա́յ ՛ի հիւանդու(թ)ի(ւն) դժուարին. եւ այսպէս լա́ւ համարեցայ ՛ի մտի իմում վ(ա)ս(ն) օգտի հասարակաց եւ շինու(թ)ե(ան)։
22եւ իմ՝ ո́չ եթէ յո́յս ինչ հատեալ է վ(ա)ս(ն) կենաց, այլ ա́կն ունիմ ապրել ՛ի դժուարին հիւանդութ(են)է աստի։
23Բայց եւ յա́յն վայր հայեցայ, եթէ հայրն ՛ի ժամանակի յորում վերակողմն կողման չուեալ գնացեալ երթայր՝ ցո́յց նա զփոխանակն իւր.
24զի եթէ որ ինչ անցք անցցեն ընդ նա, կամ համբաւ ինչ դժուարին եկեսցէ՝ գիտիցե́ն ում պահեալ կայ՝ եւ յա́նձն է տեղին, եւ մի́ խռովեսցին։
25Եւ թո́ղ զայս՝ հայեցայ ես շուրջ զմեւք ՛ի մերձաւորս արքայութե(ան) մերոյ, եւ որ շուրջ զմեւք՝ ընդ ակամբ հայէին ՛ի մեզ. յա́յտ արարի ես զորդի իմ զանտիոքոս ՛ի տեղի իմ թագաւորութե(ան). զոր բազում անգամ արդեւք իբրեւ չո́ւ արարեալ իմ գնայի, ՛ի վերին կողմանս երթանայի. բազմա́ց ումեք ՛ի ձէնջ յանձն արարեալ՝ եւ ՛ի ձեռն եդեա́լ երթայի։ այլ ես՝ եւ առ ն(ո)ս(ա) գրեցի պատճէնիւդ այդուիկ, զոր առ ձեզդ ՛ի ներքոյ գրեցի։
26Արդ աղաչե́մ զձեզ՝ յիշե́լ ձեզ զերախտիսն զառհասարակ բարեացն. եւ սէր օգուտ առ իւրաքանչիւր՝ պահել ընդ իս զհաւանութի(ւն) միաբանու(թ)ե(ան)՝ եւ առ որդիդ իմ.
27զի զայս ինչ հաստատեա́լ հաւատացեալ գիտեմ, թէ քաղցրագոյն մարդասիրագոյն եւս յանկիցէ́ ՛ի ձեզ՝ զիմոց բարուց զկնի́ հայեցեալ։
28Եւ մարդախոշո́շն՝ անօրէն հայհոյիչն, զա́յս օրինակ անկեալ կործանեալ սատակամա́հ լինէր, յօտար լերինս չարաչար տանջանօք զոր ը(ստ) այլս անցոյց՝ կարճէր ՛ի կենաց անտի։
29Իսկ փիլիպպոս դայեկորդի իւր որ առեալ տանէր զմարմին նորա՝ երկեա́ւ յորդւոյ անտի. առ պտղոմէո́ս յերկիրն եգիպտացւոց հատուածով փախստեա́յ լինէր։
1Մակաբէոս եւ որ ընդ նմա էին յօգնականութ(են)է տ(եառ)ն զօրացեալ, գերեդա́րձ առնէին քաղաքին եւ տաճարին։
2Եւ զբագինսն որ ՛ի մէջ քաղաքին էին, որ յայլազգեացն արարեալ էր, եւ զտեղիս պաշտամանց քակէին.
3եւ զտաճարն սրբէին, եւ ա́յլ սեղան շինէին սրբեալ զվէմսն հրով։ եւ դարձեալ ՛ի նոցունց հուր առնուին, եւ մատուցանէին զողջակէզսն պատարագաց՝ յետ երկեամ ժամանակի. ճրագունս եւ խունկս, եւ զդնել զնուէրս հանապազո́րդս յաճախա́ց հացին։
4Եւ զայս իբրեւ արարին, անկեա́լ տարածեա́լ ՛ի վ(ե)ր(այ) երեսաց իւրեանց զտ(է)ր աղաչէին՝ զի այլ մի́ կրկնեսցին ՛ի վ(ե)ր(այ) ն(ո)ց(ա) նոյն չարիք։ այլ թէպէտ եւ երբէք յանցաիցեն ինչ՝ ՛ի ձեռն ի́ւր հեզու(թեամ)բ խրատել, եւ մի́ ՛ի ձեռն հայհոյիչ խուժադուժ հեթանոսաց մատնե́լ զմեզ։
5Արդ յորում աւուր տաճարն ՛ի ձեռս հեթանոսաց պղծեցաւ՝ դէ́պ եղեւ ՛ի նմին աւուր ՛ի նոյն ժամանակի զսրբութի(ւն)ն անդրէն նորոգել, ՛ի քսաներորդի հինգերորդի ամսոյն որ անուանեալ կոչի քասղեւ՝
6ցնծութ(եամ)բ եւ ուրախու(թեամ)բ առնել զտօն աւուրցն զութ օր, ըստ բանի աւուրցն տաղաւարահարաց։ Զի յո́ւշ լիցի ն(ո)ց(ա)՝ ո(ր)պ(էս) յառաջ զտօնս տաղաւարահարացն ՛ի լերինս պաշտէին՝ յայրս եւ ՛ի քարածերպս, զօրէն երէոց խոտաճարակ շրջել։
7վ(ա)ս(ն) այսորիկ ոստս առեալ գեղեցիկս ՛ի թա́ւ ծառոց, եւ ոստս արմաւու՝ ա́յնմիկ որ աջողեաց ն(ո)ց(ա) սրբել զիւր տեղին։
8Հրամա́ն տուաք ածել զաւուրս զայս ՛ի տօն տարեկանաց բարեկենդանու(թ)ե(ան) ցնծութ(եամ)բ եւ ուրախութ(եամ)բ՝ ՛ի հասարակաց համարուէ ազգին եբրայեցւոց՝ ածե́լ զայս տօն տարեկանաց ՛ի կարգի աւուրց իւրոց։
9Այլ վ(ա)ս(ն) անտիոքայ երեւեալն անուանելոյ մահուանն՝ ա́յսչափ բանք։
10բայց վ(ա)ս(ն) հօրամոյն անտիոքայ անօրէն զաւակի, ցուցցո́ւք համառօտ որինչ անցք ընդ քաղաքսն անցանէին։
11Իբրեւ ա́ռ թա́գ անտիոքոս, կացոյց ՛ի վերայ իրացն արքունի կողմանցն ստորին ասորւոց եւ տաճկաստանի զլիւսիաս,
12եւ զպտղոմէոս՝ որում բարձրա́նձնն ասէին։ զիրաւունս հաստատո́ւն պահէր առ եբրայեցիս, վասն ուխտիցն եդելոց՝ եւ իրաւանցն զրկելոց՝ ջանայր խաղաղու(թեամ)բ անցանել։
13Վ(ա)ս(ն) այսորիկ ամբաստան լինէին զնմանէ ընկերքն իւր առ անտիոքոս. եւ մատնի́չ կոչէին զնա յայն սակս, զի կողմանքն կիպրացւոց ՛ի ձե́ռն էին ն(ո)ր(ա) ՛ի փիղովմիտովրայ հրամանէ. թո́ղ զնա եւ եկն առ անտիոքոս. նա իբրեւ ո́չ համբերէր նախատանացն, գե́ղս ա́ռ անձամբ իւրով եւ մեռաւ։
14Գորգիաս զօրավար վայրացն զօրաժողո́վ լինէր եդովմայեցւովքն հանդերձ, հասանե́լ հարկանե́լ խուզե́լ զամուր ամուր կողմանսն։
15ընդելանէին ընդելուզանէին փախուցանել զնոսա յե(րուսաղէ)մէ, գո́ւնդ գործեին, մարտի́ պատրաստէին։
16Իսկ որ զմակաբէացւովքն էին՝ խնդրուածս առ ա(ստուա)ծ առնէին, օգնական ՛ի ձեռն կոչէին. զի ինքեա́նք կանխեսցեն հարկանել զամուրսն եդովմայեցւոց։
17Իբրեւ եկին հասին պատեցին, խո́ւմբ արարին, առհասարա́կ ՛ի վ(ե)ր(այ) յարձակեցան, զամուրսն փլուցին, հարին կոտորեցին, զոր ՛ի ձե́ռն առին առհասարակ սատակեցին։
18Էին ոմանք որ փախստեա́յ գնացին, եւ եկին ամրացան ՛ի բերդս երկուս ամուրս։ եւ նոքա ընդ իւրեանս ունէին զա(մենայ)ն կահ մենքենայից, շուրջ պա́հ եդին, եւ զմենքենայսն առ պարիսպսն կանգնեցին։
19Եւ մակաբէոս եթող ՛ի վերայ բերդին զշիմոն, եւ զյովսէպ, եւ զզաքէ, եւ որ ընդ ն(ո)ս(ա) զօրք էին՝ վասն բերդիցն պաշարման. եւ ինքն գնաց։
20Իսկ շիմոնեանք որ զբերդաւն նստէին՝ ՛ի պատգամս անկանէին, կաշառագնաց լինէին. առնուին յամրականաց անտի եւթն բեւր սատեր կրկին արծաթոյ, եւ թո́յլ տային ն(ո)ց(ա) ելանել սփռել յամրոցաց անտի։
21Իբրեւ ա́զդ եղեւ մակաբեայ վ(ա)ս(ն) իրացն որ եղեն, ժողովէր զիշխանսն ա(մենայ)ն, ամբաստա́ն լինէր, յա́յտ առնէր՝ զի արծաթոյ վաճառեցին զեղբարսն, եւ արձակեցին զթշնամիսն։
22Զայնոսիկ որ ա́յնպէս մա́տն եղեն օրինացն, ածին սատակեցին զնոսա. եւ ինքեանք ՛ի բե́րդն արշաւեցին.
23հասին պատեցին պաշարեցին, զի յաջողումն ՛ի ձեռն ն(ո)ր(ա) լինէր. եւ յայնմ կոտորեցին աւելի քան քսանհազար։
24Եւ տիմոթէոս որ յառաջ ՛ի պարտու(թ)ի(ւն) մատնեցաւ ՛ի ձեռաց հեբրայեցւոցն, դարձեալ զուարթանայր, դարձեալ զօրաժողով լինէր յօտարակողմն կուսաց. բազում զայրուձի զասիացւոցն կուտեալ, ՛ի մտի́ եդեալ՝ գա́յր ՛ի տէգս նիզակաց վարե́լ ՛ի գերու(թ)ի(ւն) զերկիրն հրէաստանի։
25Իսկ որ զմակաբայեցւովքն էին՝ ը(ստ) մերձենա́լ ն(ո)ց(ա) ՛ի խնդրուածս պնդէին առ ա(ստուա)ծ. հող ՛ի գլո́ւխ քրձազգած լինէին.
26առաջի սեղանոյն անկեալ զաշտիճանօքն թաւալէին. խնդրէին յայսմ հետէ հա́շտ լինել ընդ ն(ո)ս(ա), վանե́լ զթշնամիս ն(ո)ց(ա). հակառա́կ կալ ընդ հակառակորդս ն(ո)ց(ա). եւ զա(մենայ)ն աղօթս ո(ր)պ(էս) օրէնքն հրամայէին՝ աղաչէին։
27Իբրեւ զաղօթսն կատարեցին՝ առհասարակ ՛ի զէ́ն դարձան, վառեցան կազմեցան պատրաստեցան, հարո́ւստ մի ըստ քաղաքն արտաքս ելին. իբրեւ մերձ եղեն ՛ի գունդն թշնամեաց, կարգեցան կազմեցան օրինօ́ք ճակատեցան։
28Ա́յն ինչ վարդագո́յն ծայրակարմիր արեգակն ը(ստ) երկիր ծաւալել կամէր, եւ նոքա կողմանքն երկոքին ընդ միմեանս խառնէին. կիսոցն՝ օր բարենշան՝ զուարթու(թեամ)բ պատրաստեալ, զյաղթութի(ւն) զուարճացեալ մատուցանէր. զի փառքն զօրութե(ան)ց յերկնից օգնականու(թ)ե(ան) տ(եառ)ն իւրեանց լուսով իջեալ շուրջանակի պատեա́լ հաստատեալ պահէին։ կիսոցն սրտմտութի(ւն) բարկու(թ)ե(ան) ը(ս)տ հպարտութե(ան) զօրավարացն ածեալ պնդեա́լ շտա́պ տագնապի ՛ի տեղին հասուցանէին։
29Այն ինչ լինէր ն(ո)ր(ա) զանաչա́ռ զանողորմ ձեռն պատերազմի ՛ի գո́րծ արկանել. եւ երեւեցան յերկնից արք հինգ հեծեալ սպառազէն վառեալ ՛ի զէ́ն ոսկի՝ եւ ՛ի զարդ ոսկի, որ եկին իջին առ գնդաւն թշնամեացն. գային խառնէին ՛ի գունդ եբրայեցւոց։
30Որք ՛ի մէջ առեալ զյուդա մակաբէ, յառա́ջ խաղային իւրեանց զինուքն ծածուկ վառեալ, առաւել յառաջ տանէին քան իւրով զինուն. զի յա(մենայ)ն կողմանց նետք եւ տէգք որ գային ՛ի վ(ե)ր(այ)՝ առհասարակ ՛ի բա́ց թօթափէին. եւ ինքեանք իւրեանց նետիւք լի բարկու(թեամ)բ զաչս թշնամեացն՝ բուռն դէ́պ կալեալ առհասարակ ՛ի կուրու(թ)ի(ւն) դարձուցանէին. եւ խռովեալ զօրքն թշնամեացն ը(ստ) միմեանս խառնէին։
31Յա́յնժամ յա́յնմ աւուր անկեալ գտանէր ՛ի գնդէ անտի թշնամեացն առաջի ն(ո)ց(ա) քսան հազար եւ հինգ հարիւր սպառազէն։
32եւ ինքն տիմոթէոս պրծեալ ընդ ամբոխն ՛ի փախուստ դառնայր. եկն անկաւ ՛ի գազարա քաղաք մի ամուր, ուր ինքնին քերէաս զօրագլուխ էր։
33Եւ մակաբէ զօրօքն եկն փակեաց պաշարեաց զամուրն ՛ի չո́րս աւուրս։
34Իսկ այն որ ՛ի ներքս անդ էին, յամրու(թ)ի(ւն) քաղաքին յուսացեալ էին, ա́յպն կատա́կ լինէին եբրայեցւոցն. եւ բանս կոկծելիս թշնամանաց առ իւրեանց չարի ՛ի նոսա́ արձակէին։
35Իբրեւ օրն հինգօրեայ շաբաթուց լուսանա́լ կամէր, արք ընտիրք քսան ՛ի գնդէ անտի եբրայեցւոցն՝ մակաբէիւ հանդերձ՝ լի́ նախանձու բարկու(թեամ)բ զէ́նս առեալ ընդ դուռն քաղաքին ՛ի ներքս յարձակեցան քաջութ(եամ)բ գազանաբար։ զորս առդրանն գտին առ ո́տս իւրեանց կոտորեցին։
36եւ զօրքն առհասարակ շուրջ զպարսպօքն յարձակեցան. եւ զայն աղմուկ եւ զաղաղակ ՛ի վ(ե)ր(այ) քաղաքին հասուցանէին, զի որ զօրք պարսպապահ ՛ի վե́ր անդ կային, որ ՛ի ներքս՝ որ արտաքս՝ քան զտեղ քան զտարափ թանձր եւ արագ վերուստ ՛ի վայր թօթափէին. եւ ինքեանք առհասարակ ՛ի ներքս անկանէին. զաշտարակս բերդին եւ զա(մենայ)ն փայտակերտ քաղաքին հրձի́գ առնէին. զդրունսն այրէին եւ զմենքենայսն. եւ զա(մենայ)ն երեւելի եւ երեւելի́ գործի՝ ՛ի բա́ց ապականէին։ Ապա խարոյկս ՛ի մէջ քաղաքին արկանէին, եւ զհայհոյիչ թշնամանօղսն ՛ի նմա այրէին։
37եւ զա(մենայ)ն զինչս եւ զստացուածս եւ զօրէնս եւ զկարգս քաղաքին, զայն ՛ի ձեռն առնուին. մինչեւ զտիմոթէոս եկին գտին փախուցեալ թաքուցեալ ՛ի գբի միոջ. զնա եւ զքերէոս եղբայր նորա, եւ զապողոփանէս ՛ի նո́յն գուբ փողոտեցին։
38Զայս ամենայն իբրեւ գործեցին կազմեցին՝ օրհնութ(եամ)բ ցնծութ(եամ)բ գոհութ(եամ)բ ուրախութ(եամ)բ օրհնէին զտ(է)ր, որ մեծաւ քաջութ(եամ)բ քաջ անուամբ զյաղթու(թ)ի(ւն) պատրաստեաց ՛ի ձեռն իսրայէլի։
1Յետ սակա́ւ ժամանակաց հազարապետն արքայի լիւսիաս իբրեւ լուաւ, մեծա́ւ բարկու(թեամ)բ՝ լի́ նախանձու ծանրացեալ տրտմէր ՛ի վերայ գործոցն եղելոց։
2Զօրաժողով լինէր, կուտէր ութսուն հազար. եւ զա(մենայ)ն զօրսն հեծելազօր՝ ո́ւթ բիւրուն հանդերձ ընդ ի́ւր առնոյր. ընդ իւր առեալ խաղայր ՛ի վ(ե)ր(այ) եբրայեցւոցն, ՛ի մտի́ եդեալ զքաղաքն գլխաւոր բնակութի(ւն) առնել հեթանոսաց։
3եւ զտաճարն սրբու(թ)ե(ան) դրամաժողով ՛ի վարձո́ւ կացուցանել իբրեւ զայլ մեհեանս. եւ զքահանայապետութի(ւն)ն ինքնին վարձկան գանձուն կացուցանել ամ յամէ։
4Զմտաւ ինչ ո́չ ածէր զզօրութի(ւն)ն ա(ստուծո)յ՝ հպարտացեալ մտօք ՛ի բեւրս բիւրուց զհետեւակն եւ զհեծելազօրն, եւ զփիղսն աղխաղխեալ տանէր։
5Այլ իբրեւ ՛ի հրէաստան մխեցաւ, եւ մե́րձ եղեւ յամուրսն բեթսովրայ որ մերձ է յ(երուսաղ)էմ իբրեւ ասպարիսօք հինգ, պատէ́ր բիւրուքն, եւ ՛ի նե́ղ մեծ զամուրն հասուցանէր։
6Իբրեւ ա́զդ եղեւ մակաբէացւոցն պաշարումն ամրոյն իւրեանց, ողբո́վք եւ արտասուօք անկեալ ժողովրդովքն հանդերձ աղաչէին զա(ստուա)ծ, հրեշտակ բարութե(ան) առաքել ՛ի փրկութի(ւն) ի(սրա)էլացւոց։
7Եւ ինքն մակաբէ նախ յառաջագոյն ՛ի զէն ընթանայր. եւ զօրացն հրամա́ն տայր վառել կազմել պատրաստել՝ աշխատութի(ւն) յանձն առնուլ, լինել օգնական եղբարցն որ ՛ի նեղութե(ա)ն էին։
8յայնմ ժամանակի՝ միաբան միահաւան վառեալ պատրաստեալ յառաջ մատչէին։ Ա́յն ինչ լինէր ն(ո)ց(ա) մերձ ՛ի կողմն քաղաքին ե(րուսաղէ)մացւոց հասանել. եկն է́ջ առաջի նոցա այր մի սպիտակաձի յոսկիազէն վառեալ, ճօճէր զնիզակն եւ պատրաստէր յարձակել։
9Եւ առհասարակ ամենեքին խրախո́յս բարձեալ օրհնէին զողորմածն ա(ստուա)ծ։ եւ ա́յնպէս քաջալերեալք եւ զօրացեալք էին, ՛ի մտի եդեալ յարձակեալ երթային. իբրեւ ո́չ եթէ մարդկան ՛ի դիմի́ հարկանելոց երթային, այլ թէ եւ գազանք ինչ՝ անհնարին պատահեսցեն, եւ կամ պարիսպք երկաթիք, հարկանել սատակել կործանել թա́փ անցանել,
10համարձա́կ յարձակէին. նիզակակից զերկնաւորն ողորմութ(եամ)բ իւրով յանձինս ընկալեալ։
11Եւ ա́յնպէս վարազախառն առիւծաբար յա́ր արձակեցան ՛ի վերայ գնդին թշնամեաց. եւ անդէն ՛ի նմին տեղւոջ հարին տապաստ արկին մետասան հազար զընտիր զօր, եւ հազար հեծեալ ՛ի վ(ե)ր(այ) հազարացն։
12եւ զա(մենայ)ն զօրսն ՛ի փախուստ դարձուցանէին. եւ բազումք ՛ի ն(ո)ց(ա)նէ խո́ց վիրաւորք՝ եւ ապիկար մերկանդա́մք փախստեայք ապրեցան։ Եւ ինքն լիւսիաս կորակոր փախուցեալ մազապո́ւր լինէր։
13իբր ո́չ եթէ անմիտ ինչ լինէր յանձն իւր վ(ա)ս(ն) իւրոյ վատթարութե(ա)ն։ ՛ի մտի́ եդեալ խօսէր անհնարինս առ յաղթութի(ւն) ասէր զեբրայեցիսն, հզօրին ա(ստուծո)յ օգնական լինել ն(ո)ց(ա). եւ առաքեաց զն(ո)ս(ա)։ Եւ յղեաց զկնի ն(ո)ց(ա) հաշտու(թ)ի(ւն) առնել ՛ի վ(ե)ր(այ) ա(մենայ)ն իրաւանցն։
14եւ թագւորն եւս յա́նձն առ. եւ զթագաւորին միտս հաճեաց, բարեկամ լինել ը(ստ) նմա։
15Յա́նձն առ յուդա զոր միանգամ լիւսին աղաչեաց զնա, վ(ա)ս(ն) օգտի ուխտի խորհրդոցն հասարակաց. եւ որչափ միանգամ մակաբէ նամակեաց լիւսիաս վ(ա)ս(ն) հրէիցն, թողացո́յց ն(ո)ց(ա) արքայն։
16Եւ էին առ հրէայս թուղթք գրեալ օրինակաւս այսուիկ. Լիւսիա́ս առ գունդն հրէից ողջոյն։
17յոհաննէս եւ աբեսաղոմ որ առ մեզ ՛ի ձէնջ առաքեցան, մատուցին մեզ իբրեւ ՛ի ձէնջ գիրն էր, եւ աղաչէին որ ինչ ՛ի նմա գրեալ էր։ եւ որչափ ինչ թողուլ արժան էր՝ թողի́.
18եւ որչափ ինչ ցուցանել էր թագաւորին՝ ցուցի. զի թո́յլ լիցի ձեզ վ(ա)ս(ն) ձերոց իրաց.
19ինչ որ գրեալ էր մեզ ը(ստ) ձեզ խնա́մ անկցի։ Եւ յայսմ հետէ առաւե́լ եւս ջանացայց լինել ձեզ պատճառք բարեաց։
20եւ որ յապա ինչ իցէ, պատուէր տուաք խօսել ը(ստ) ձեզ։
21եւ դուք ո́ղջ լիջիք։ Յամին հարիւրորդի քառասներորդի ութերորդի, յորմզդական տօնին, որ օր քսանեւչորք էին։
22Իսկ հրովարտակք արքունի գրեալ էր ա́յսպէս։ Արքայ անտիոքոս՝ առ եղբայր լիւսիաս՝ ողջո́յն։
23Հայրն մեր իբրեւ ՛ի դիցն պաշտօն փոխեցաւ, կամեցաք զի որ ընդ մերով թագաւորու(թեամ)բ իցեն՝ առանց խռովութե(ան) լիցին։
24Զո՞ այլ զոք առաւել քան զհրէայսդ. զի նախ նոքա́ ոչ հաճեցան զհօրն ՛ի հեթանոսութի(ւն) դառնալոյ. վ(ա)ս(ն) այսորիկ աղաչեցին թողութի(ւն) առնել զօրէնսն իւրեանց։
25Յա́նձն առաք եւ զայս ազգ առանց խռովու(թ)ե(ան) լինել. հրամա́ն տուաք՝ զտաճարն անդրէն նոցին դարձուցանել, եւ զն(ո)ս(ա) գրգել ը(ս)տ օրէնս նախնեաց իւրեանց։
26Արդ լա́ւ եւ բարւո́ք արասցես. առաքեսցե́ս դու առ ն(ո)ս(ա), ո́ւխտ արասցես, եւ դաշի́նս կռեսցես. զի գիտասցեն նոքա զմե́ր առ իւրեանս զխնամ կամաց, եւ խրախամիտ լիցին. մտադիւրագո́յն շրջիցին, օգնականութի(ւն) գտեալ զիւրեանցն օրինաց։
27Հրովարտակն արքունի օրինակաւս այսուիկ գրեալ էր. Արքա́յ անտիոքոս՝ առ ծերակոյտն հրէից, եւ առ զօրս եւ առ գունդս հրէից ընտանի́ ողջոյն։
28Ո́ղջ լիջիք. եւ եղիցի ա(մենայ)ն ո(ր)պ(էս) եւ մեք կամիմք. եւ մեք իսկ ո́ղջ եմք։
29Եցո́յց ա́յսպէս մեզ լիւսիաս, եթէ կամիցիք դուք իջանել առ հրէայսդ որ են յե(րուսաղէ)մ.
30ա́յն որ այժմիկ գնա́ւ ունիցին՝ մինչեւ յերեսունն ահեկանի ամսեան ձե́ռն տուեալ լիցի. դաշի́նս հաստատեալ
31թողու(թ)ե(ան) դիւրութե(ան) քաղցրու(թ)ե(ան)՝ ընդ հրէայսն, կա́լ դոցա յիւրեանց օրէնս եւ ՛ի կրօնս ո(ր)պ(էս) յառաջն, եւ մի́ ումեք նեղել զն(ո)ս(ա) մի́ով իւիք օրինակաւ։
32այլ մեք արձակեցաք զլիւսիաս, եւ զմենեղաւոս՝ մխիթարե́լ զձեզ. եւ դուք ո́ղջ լիջիք։
33Յամին հարիւրորդի քառասներորդի ութերորդի, յամսեանն ահեկանի, որ օր հնգետասա́ն էր։
34Առաքեցին եւ հռոմայեցիքն օրինակաւս այսուիկ. Կոյինդոս մեմիոս, տիտոս մանիոս՝ գլխաւորք հռոմայեցւոց, առ ժողովուրդդ հեբրայեցւոց ողջո́յն։
35Վ(ա)ս(ն) որոյ իրաց լիւսիաս եղբայր թագաւորին թողու(թ)ի(ւն) արար ձեզ, հաճեա́լ եմք եւ մեք։
36Այլ ինչ որ զինչ արժա́ն է ՛ի մէնջ մատուցանել արքայի ինչ՝ տո́ւք արագագոյն բերել խորհեցեալ իմաստութ(եամ)բ, զի դիցուք օրէնս մի ո(ր)պ(էս) արժա́ն իցէ օգտե́լ վ(ա)ս(ն) ձեր. զի մեք աւադիկ յառաջագոյն երթամք ՛ի քաղաքն անտիոքացւոց.
37վասն այսորիկ փութացարո́ւք, եւ յղեցէ́ք դուք զոք, զի եւ մեք գիտասցո́ւք յորպիսի խորհուրդս կայք դուք։
38ո́ղջ լիջիք։ Յամին հարիւրորդի քառասներորդի ութերորդի, յորմզդական տօնին եդան դաշինքս այս։
1Լիւսիաս անց գնաց անդրէն առ թագաւորն. հրէայք՝ անդրէն զգործովք զարաւրով, զարդեամբք պատաղեցան։
2Որ զօրացն զօրավարքն էին՝ տիմոթէոս եւ ապողոնիոս քաջեան, եւ յերոնիմոս, եւ դիմոփոն, եւ ՛ի վ(ե)ր(այ) սոցա նիկանովր՝ ամենեւին ո́չ տային գլա́լ եւ դադարել նոցա։
3Այլ յոպպէացիքն այնչափ ինչ համարձակեցան անօրէնու(թ)ի(ւն) գործել. եկին բարեխօսք՝ ստիպէին որ շուրջ զնոքօք հրէայք էին՝ կանամբք եւ մանկտւով ածե́լ զն(ո)ս(ա) նաւուք՝
4առհասարա́կ քաղաքին միաբանու(թեամ)բ։ եւ ն(ո)ք(ա) յանձն առին իբրեւ թէ ՛ի խաղաղութի(ւն) միաբանու(թ)ե(ան) ածել զն(ո)ս(ա). սոքա յանձն առին՝ իբր ո́չ ինչ կասկած կամ կարծիս ՛ի մտի ունել. ածին զն(ո)ս(ա)՝ ընկլուզին ՛ի ծով ոչինչ սակաւ քան զերկերիւր մարդ։
5Իբրեւ զգա́ստ եղեւ յուդա վ(ա)ս(ն) անօրէն խակու(թ)ե(ան) վնասին որ եղեւ, ե́տ պատուէր զօրացն որ զիւրեաւն էին, կարդալ առ արդար դատաւորն։
6Յա́յն վայր վաղվաղակի հասանէր ՛ի վ(ե)ր(այ) մահապարտացն, եւ գիշերայն զնաւահանգիստսն հրձի́գ արարին, եւ զնաւսն այրեցին, եւ որ ՛ի ն(ո)ս(ա) ապաստա́ն եղեն՝ անդէն խոցոտեցին։
7Եւ զամուրսն ՛ի պահ զգուշու(թ)ե(ան) փակեալ. դարձեալ ժամակալ լինէր ՛ի դարձին միւսանգամ առհասարակ սատակել զազգն յոպպայեցւոց։
8Եհա́ս նա եւ ՛ի վ(ե)ր(այ) յամնէացւոցն, իբրեւ զնոյն գործ կամէին գործել եւ ՛ի վ(ե)ր(այ) իւրեանց քաղաքակից հեբրայեցւոցն։
9Գիշերախառն հասանէր ՛ի վ(ե)ր(այ) յամնէացւոցն եւ զնաւահանգիստն նաւուքն հանդերձ հրձի́գ առնէր. մինչեւ ճառագայթք հրոյն յե(րուսաղէ)մ երեւէին. զի էր անտի անդր վտաւանք իբրեւ չորեքհարիւր ութսուն։
10Եւ անտի կարթեցին իբրեւ քսան վտաւանաւ ՛ի վ(ե)ր(այ) տիմոթէի, եւ անկանել կամեցան. ընդառա́ջ եղեն նմա տաճիկք իբրեւ հինգ հազար եւ հինգ հարիւր հեծեալ։
11եւ իբրեւ մարտն սաստկացաւ, գունդքն ՛ի միմեանս հասին, գունդն յուդայեան յուսացեալ յօգնականու(թ)ի(ւն) տ(եառ)ն զբարէնշան նշա́ն յաղթութե(ան) առաջի աչաց տեսանէին։ Իբրեւ ՛ի պարտութի(ւն) մատնեցան արօտականքն, առաջի́ կացին գնդին յուդայեան, եւ հնազանդեալ առաջի անկեալ դաշինս հաստատել խնդրէին. եւ խոստացան եւս խաշինս տալ ն(ո)ց(ա). եւ ՛ի բազում պէտս պէտս օգտակա́ր լինել ն(ո)ց(ա)։
12Խորհեցաւ յուդա եթէ շա́տ ինչ իրք են յորում օգո́ւտ են նոքա ն(ո)ց(ա). յա́նձն առ, ներեաց եւ արար ընդ ն(ո)ս(ա) խաղաղու(թ)ի(ւն)։ նոքա իբրեւ դաշինս հաստատեցին, յիւրաքանչիւր բանակս սփռեցան։
13Սոքա ասպատա́կ եդին ՛ի կողմն մի, զքաղաք մի ամրացեալ պարսպօք, լցեալ պէսպէս խառնիճաղանճ ազգաւն բնակեցեալ զօրօք՝ դէկասպ անուն. եւ զայն պատեալ պաշարեալ պահէին։
14Իսկ որ ՛ի ներքս անդ էին՝ ՛ի պարսպացն ամրու(թ)ի(ւն) յուսացեալէին, եւ ՛ի համբարոցն բազմութի(ւն) հայէին. հպարտագոյնս արհամարհանօք ը(ստ) յուդա եւ ընդ զօրսն հայէին. եւ բանի́ւք եւս նախատանաց կսկծելեօք հայհոյէին զն(ո)ս(ա), եւ խօսէին զա́յն ինչ զոր ո́չ էր արժան։
15Իսկ նոքա զամենազօրն զմեծն՝ զհզօրն երկնից եւ երկրի օգնակա́ն կոչէին. որ առանց հոյոց մանգղոնից մենքենայից զերեքովն կործանեաց ՛ի ժամանակս յեսուայ որդւոյ նաւեայ։ խո́ւմբ արարին, առհասարակ ՛ի վերայ պարսպացն գազանաբար յարձակեցան,
16հասին առին զամրացեալ քաղաքն կամօքն ա(ստուծո)յ. եւ անդ ՛ի նմա բազո́ւմ կոտորածս զօրացն գործեցին. մինչեւ ծովակն որ զնովաւ շուրջ էր, զի էր ինքն որչափ քան զերկուս վտաւանս՝ խառնեա́լ արեամբ երեւէր։
17Եւ անտի պարզեցան մեկնեցան ՛ի կողմն քարայի, իբրեւ վտաւանօք հինգհարիւր եւ յիսուն, առ անուանեալ տուբէական հրէայսն մերձանային։
18Եւ անդ գտանէին զտիմոթէոս՝ ո́չ ինչ գործ ՛ի ձեռս յաջողեալ, լուծեալ լքեալ ՛ի զօրութ(են)է իւրմէ. սակայն թողեալ էր պահապանս զօրս ՛ի տեղւոջ միոջ ուժգին ամրացեալ։
19Ապա՝ դովսիթէոս եւ սոսիպատրոս արք հզօ́րք զօրավարք ՛ի մակաբայեցւոց գնդէ անտի, իբրեւ արտաքս ը(ս)տ զօրեսն ելեալ շրջէին գնդաւն իւրեանց, եկին դիպեցա́ն ամրոյն այնմի́կ, հարի́ն սպանին կոտորեցին ՛ի նմա իբրեւ աւելի́ քան զտասնհազար այր։
20Իսկ մակաբէոս զզօրն ա(մենայ)ն ՛ի գունդս գունդս բաժանէր. եւ ինքն իւրով գնդաւն ՛ի վ(ե)ր(այ) տիմոթէոսի հասանէր։ եւ զնովաւ էին զօրք վահան ՛ի ձեռին երկոտասան բեւր, եւ հեծեալք իբրեւ երկուհազար եւ հինգ հարիւր։
21Տիմոթէոս իբրեւ զգայր զարշաւանն մակաբէացւոց ՛ի վ(ե)ր(այ) ն(ո)ր(ա), արձակեաց վաղվաղակի զկահ եւ զգանձ, եւ զկին եւ զմանուկ զօրացն որ ընդ իւրն էին, յամուր անդր կառնացւոց յուղարկէր. եւ ինքն ամուրն անհնարին էր առ պաշարել վ(ա)ս(ն) դժուարամատոյց նեղու(թ)ե(ան) ամրու(թ)ե(ան) վայրացն։
22Այլ իբրեւ երեւեցաւ գունդն յուդայեան, յառաջ զեռեալ սկսան զօրքն թշնամւոյն. զի ա́հ ամենակալին ՛ի վերայ անկեալ, սրտաթափս անդէն եւ ա́նդ մրըրկեալ ը(ստ) միմեանս պողէր պղտորէր. եւ առհասարակ ընդ ա(մենայ)ն կողմանս ՛ի փախո́ւստ դարձուցանէր։ եւ այնք բազո́ւմ էին՝ որ առ ահին յիմարու(թ)ե(ան) ընդ իւրեանց զէնս ելանէին։
23Իսկ գունդն յուդայեան սաստկագոյն հալածանօք բուռն ՛ի վ(ե)ր(այ) եդեալ զփախստեայսն տանէր, խառն խոցել խառն հարկանել. ՛ի նմին տեղւոջ տապաստ արկանէին իբրեւ երիս բեւրս ա́յր պատերազմի ՛ի մարտիկ զօրէ անտի։
24եւ ինքն տիմոթէոս դիպէր առաջի գնդին դովսիթեան եւ սոսիպատրեայ։ Արդ ՛ի ձեռն անկեալ ն(ո)ց(ա)՝ աղաչէ́ր զն(ո)ս(ա) մեծաւ դիւրութ(եամ)բ թողո́ւլ զնա կենդանի. զի ասէր, բայ՝ բազմաց ՛ի ձէնջ են ընտանիք առ մեզ եւ եղբարք. զամենեսին զն(ո)ս(ա) ո́ղջս բովանդակս փոխանակ միոյ գլխոյս իմոյ ՛ի ձե́զ արձակեցից։
25եւ այնու բանիւք հաստատեալ, փոխանակ իւր զբազումս արձակելոյն. թո́յլ ետուն նմա վ(ա)ս(ն) եղբարցն փրկու(թ)ե(ան)։
26Նա իբրեւ ե́լ անկաւ յամուր անդր, կշիռ ՛ի բնի ՛ի շռընչանան վերայ, ած կոտորեաց յայնցանէ զոր խոստացաւն արձակել աւելի́ քան զերկուս բեւրս մարդկան։
27Նոքա նոյն հետա́յն արշաւեցին ՛ի քաղաք մի ամուր եփրոն անուն. յորում էր բնակեալ ինքնին լիւսիաս։ եւ հռովսաղեցին բազումք արտաքոյ պարսպացն ապաստան յամուրն եւ ՛ի հանդերձս մենքենայից նետիցն եւ ՛ի զինո́ւն պատրաստու(թ)ի(ւն) հաստատեալ կային, մտադիւրագոյնս ներքուստ արտաքս մարտնչէին։
28Իսկ սոքա զամենակա́լ հզօրն յօգնականութի(ւն) կոչէին, որ կարօղ է խորտակել զպատերազմողաց զօրութի(ւն). վաղվաղակի զքաղաքն ամրու(թեամ)բն հանդերձ ՛ի ձե́ռն առնուին. ա́նդ ՛ի ներքս հարկանէին կոտորէին տապաստ արկանէին՝ իբրեւ երկուս բեւրս եւ հինգհազար այր։
29Անտի՝ ասպատակ դնէին ՛ի քաղաք մի սկիւթացւոց՝ որ ՛ի բացեայ էր յե(րուսաղէ)մէ իբրեւ վեց հարիւր վտաւանաւ. որք գանձինս իւրեանց երախտաւորս համարէին առ ազգն հրէից։
30Եւ ինքեանք եւս հրէայքն որ ՛ի ներքս բնակեալ էին՝ վկայութի(ւն) տային երախտեացն որ ն(ո)ց(ա) ՛ի քաղաքացեացն գտեալ էր ՛ի ժամանակի նեղութե(ան) իւրեանց։
31Նոքա իբրեւ խաղաղութե(ան) պատահար ՛ի մակաբայեցւոց գնդէ անտի աջողեցաւ, ձայն բարձեալ ՛ի գունդ անդր. յայսմ հետէ յառաջ առաւել եւս յազգս ն(ո)ց(ա) հնազանդու(թ)ի(ւն) պահելոյ։ Սոքա զանցին զնոքօք փութացեալ ՛ի քաղաքն ե(րուսաղէ)մացւոց. զի տօնք եւթներորդ շաբաթակրօնիցն մե́րձ ՛ի վ(ե)ր(այ) հասեալ կային։
32Այլ իբրեւ կատարեցաւ տօն պենտակոստէիցն. դիմեցին նոքա ՛ի վերայ գորգեայ, որ կողմնապա́հ կայր կողմանցն եդովմայեցւոց։
33նա՝ ել ընդ առաջ ն(ո)ց(ա) երիւք բիւրուք վահանաւոր զօրու, եւ չորիւք հազարօք հեծելազօր գնդաւ։
34Իբրեւ յայսկոյս յայնկոյս միմեանց ընդդէ́մ ճակատեցան. դէ́պ եղեւ սակաւուց յեբրայեցւոց գնդէ անտի անկանել ՛ի մէջ երկուց ճակատուցն։
35Դովսիթէոս ոմն անուն ՛ի տովբեկենացւոց գնդէ անտի, ա́յր հզօր սպառազէն պատերազմօղ, յարձակեալ գայր ՛ի վ(ե)ր(այ) գորգեայ. եւ այն ինչ կամէր զանօրէնն ձերբակալ կալեալ կապեալ առաջի մակաբէացւոց գնդին պատարա́գ մատուցանել։ եւ անտի վառեալ մի ՛ի թրակայ գնդէ անտի զուս հարկանէր, ՛ի վայր քարշէր. եւ զգորգին ՛ի ձեռաց ն(ո)ր(ա) թափէր, մազապուր ճողոպրեալ յամուրն միմարէն փախստեա́յ անկանէր։
36Այլ եզրայ ն(ո)ց(ա) իբրեւ երկայնագոյն լինէր ն(ո)ց(ա) մարտ պատերազմի, եւ բազում կոտորածք ՛ի միջի լինէին։ Յայնմ ժամանակի գունդն մակաբայեցւոց զամենազօրն զամենակալն ա(ստուա)ծ յօգնականութի(ւն) կոչէին, երեւե́լ առաջնորդել պատերազմին։
37եւ ա́յնպէս խրախոյս բարձեալ իւրեանց բարբառովն, ձեռն ՛ի գործ առնէին. եւ ՛ի նմին ժամանակի զգորգի հանդերձ զօրօքն ՛ի փախո́ւստ դարձուցանէին։
38Եւ յուդա զզօրսն առնոյր, ՛ի քաղաք մի սոդոմ անուն հասուցանէր. եւ իբրեւ շաբաթն մերձենայր՝ ըստ իւրեանց օրինացն սրբեալք եւ լուսացեալք զշաբաթն անցուցանէին։
39՛Ի վաղիւ գային ը(ստ) կողմն հրէաստանի ամփոփել զմարմինս անկելոցն ՛ի պատերազմի. եւ տոհմային եղբարբք հանդերձ յիւրաքանչիւր շիրիմս առ հարսն իւրեանց ծածկիցեն։
40Եւ իբրեւ հասանէին ՛ի ճակատուն տեղի, գտանէին զիւրեանց եղբարց դիակունսն, եւ ՛ի ներքոյ հանդերձից ն(ո)ց(ա) յուռո́ւթ ուլունս, եւ բժըժանս յա(մենայ)ն կռոց, ուսընդանո́ւթ ունէին. ուստի մանաւանդ գարշէին օրէնքն, եւ զհեբրայեցիսն յայնպիսի գործոց ամենեւին ՛ի բա́ց մերժէին։ Ապա իբրեւ զա́յն գտին, ստուգեցին ՛ի միտս իւրեանց եթէ կոտորած ն(ո)ց(ա) յա́յնց պատճառաց լեալ իցէ։
41Ապա ամենեքին առհասարակ օրհնէին զարդար զդատաւորն զտ(է)ր, որ զգաղտնի ծածկեալսն ՛ի յայտնութի(ւն) դարձուցանէ։
42եւ անկեալ խնդրուածս առնէին, զեղեալ անցեալ զմեղսն զայն սրտի մտօք թողո́ւլ նոցա։ Քաջի́կ եւս յուդա մխիթարէր զզօրսն, եւ աղաչէր զգո́յշ լինել վ(ա)ս(ն) նորին մեղաց. զի ձերովք աչօք տեսէք ասէ՝ զպատուհասդ եղեալ վ(ա)ս(ն) մեղա́ցն եղելոց։
43Քաջութ(եամ)բ խորհրդովք չորս սատերս կրկին ժողովէր, եւ տայր տանել յե(րուսաղէ)մ, մատուցանել պատարագս վասն մեղացն։ կարի́ բարւոք իմաստութ(եամ)բ. զի վ(ա)ս(ն) յարու(թ)ե(ան) մեռելոց խորհէր առնել զոր առնէր։
44Զի եթէ յարութ՝(թ)ե(ան) ակն ո́չ ունէր, անկելոցն ՛ի պատերազմէն զո́ւր տարապարտուց լինէր վ(ա)ս(ն) մեռելոցն աղօթս մատուցանել։
45Այլ հայէր նա ուղիղ, ննջեցելոցն գեղեցիկ պահեալ զշնորհս պարգեւաց։
46արութ(եամ)բ քաջութ(եամ)բ վ(ա)ս(ն) մեռելոցն զմտա́ւ ածէր ա́յց լինել մեղացն թողութե(ան)։
1Յամին հարիւրորդի քառասներորդի իններորդի. դէ́պ եղեւ առ ժամանակօքն յուդայ, եկն անտիոքոս բազում զօրօք
2լիւսիաւ հանդերձ ՛ի հրէաստան՝ մետասա́ն բիւրու վահանաւոր զօրօք. հինգ հազար եւ երեքհարիւր հեծելազօր գնդաւ, եւ քսան եւ երկու փղօք. երեքհարիւր գերանդազէն կառօք։
3Անկեա́լ էր եւ շիմոն ՛ի ն(ո)ս(ա) ՛ի խե́լս կերպարանեալս՝ իբրեւ թէ բարեխօ́ս էր ՛ի խաղաղու(թ)ի(ւն) աշխարհին, բայց սրտի́ խորհրդով ցանկացեալ էր քահանայապետու(թ)ե(ան) աշխարհին։
4Իսկ արքայ՝ արքայից արքայ, յո́յժ յուզեաց զսրտմտութի(ւն) բարկու(թ)ե(ան) անտիոքայ ՛ի վ(ե)ր(այ) անօրէն շիմոնի. մանաւանդ լիւսի́ եւս ցուցանէր, թէ սա́ է պատճառք ա(մենայ)ն չարեաց որ լինին յաշխարհի անդ. հրամա́ն տայր ըստ օրինի ՛ի նմին տեղւոջ կալեալ կորուսանել։
5Եւ է́ր ՛ի տեղւոջ անդ աշտարակ մի յիսուն կանգուն շինեալ՝ մի́ մոխրով, գործած բոլորշի́ յա(մենայ)ն կողմանց.
6դուռն առ շեղ ՛ի ներքսակողմ ՛ի մոխիր անդ առ լեգ շինեալ, յա́յն արկանէր զվնասակար տաճարին. եւ կամ զպա́րտ այլոց մեծամեծ չարեաց ընկենուլ, հասարակ հաւանու(թեամ)բ շուրջ լինել մէն ձե́ռն մատուցեալ։
7այսպիսի օրհասաւ հրամայեցին զանօրէն շիմոն ՛ի միջո́յ ջնջել։
8զի մի́ հողոյ եւ մի́ պատանաց յիւրում բնակու(թ)ե(ան) աշխարհին արժանի լիցի։ Քանզի բազում չարիս էր ցուցեալ ն(ո)ր(ա) ՛ի սեղան անդր, ուր հուրն սրբութե(ան) կայր՝ եւ աճիւնն. վ(ա)ս(ն) ա́յնորիկ մոխրահեղձո́յց մահու զկատարած իւր վախճանէր։
9Անտիոքոս արքայ՝ առաւել վայրենացեալ խորհրդովք գայր՝ պատրաստեալ չարաչար տանջանս քան որ առ հարբն եղեն՝ հասուցանել ՛ի վերա́յ հեբրայեցւոց։
10Իբրեւ զա́յն զգայր յուդա, պատուէ́ր տայր ժողովրդոցն ցայգ եւ զցերեկ կարդալ առ տ(է)ր. զի ո(ր)պ(էս) ա́յլ երբէք, եւ արդ օգնական լիցի այնոցիկ,
11որ ՛ի հարցն օրինաց եւ ՛ի սրբոյ տաճարէն մերժե́լ կամին. եւ մի́ յա́նձն առցէ հեթանոսաց անօրինաց ՛ի ձե́ռս տալ։
12Իբրեւ ամենեքին առհասարակ միաբանու(թեամ)բ յա́յսմ ուխտի կային արտասուօք եւ պահովք, առաջի անկեալ թաւալէին անպակաս զերիս աւուրս, մխիթարեա́ց զն(ո)ս(ա) յուդա անձի́ն զգալ։
13Եւ ինքն առնոյր զծերակոյտ ժողովրդեանն առանձինն՝ ՛ի խորհուրդ մտանէր. պնդեսցուք ասէ զքաղաքսդ, մինչչե́ւ զօրաց թագաւորին ՛ի ներքս ՛ի հրէաստան մտեալ է։
14եւ մեք ելցուք քաջութ(եամ)բ կամօքն ա(ստուծո)յ, մահո́ւչափ մարտնչել ՛ի վերայ օրինացն, քաղաքին եւ տաճարին՝ աշխարհի́ եւ տէրութե(ան)։ Իբրեւ զա́յն ասէր՝ պնդէին վաղվաղակի ՛ի կողմն մովդիիմ քաղաքի զօրօքն հանդերձ։ բանա́կ հարկանէր.
15զնշան բաշխէր. յա́նձն առնէր ա(ստուծո)յ զանձն եւ զզօրսն, եւ զյաղթու(թ)ի(ւն) գնդին։ Եւ առնոյր զարիստիդէս ընտի́ր ընտիր երիտասարդ վառելովք. անկանէր գիշերի ընդ բանակս թագաւորին ՛ի ներքս զսրահակօքն, կոտորէր զգիշերապահ դռնապահսն իբրեւ չորս հազար այր. եւ զգլխաւոր փղացն փղապետաւն հանդերձ անդէն սպանանէր. եւ այնպէս զդռնապահսն տապաստ արկեալ այսրէ́ն դիմէր։
16Յա́յնմ ժամանակի զա(մենայ)ն բանակն խռովութ(եամ)բ եւ դողու(թեամ)բ լնո́յր։
17եւ ամենեքին լքեալք եւ լուծեալք եւ սպառեալք եւ տարակուսեալք՝ յա́յն առաւօտն հասանէին։
18Իսկ թագաւորն՝ վ(ա)ս(ն) յերկնի́ց օգնականու(թ)ե(ա)ն, այսպիսի ճաշակս քաջասրտութե(ան) քաջու(թ)ե(ան) զեբրայեցւոց գնդին առնոյր՝ խելօք, միւսանգամ փո́րձ փորձէր. ՛ի կորէ́ս ելանէր
19եւ ՛ի բեթսո́վր ասպատակեալ, պահ պատնէշ պաշարումն մատուցանէր։ սակայն եւ անդ յարձակեալ մարտուցեալ ՛ի պարտու(թ)ի(ւն) մատնէր։
20Զի որ ՛ի ներքս ա́նդ էին, ինքնին յուդա՝ նետ եւ զէն եւ համբարս ընդ աներեւո́յթ կողմանս ՛ի ներքս մատուցանէր։
21Ա́յսց խորհրդոց առ թշնամի անդր՝ ռոդոկ անուն ՛ի հրէից գնդէ անտի մա́տն եւ գուշա́կ լինէր։ քննեցաւ, խնդրեցաւ, գտաւ, պատժեցաւ, ՛ի սո́ւր սպառեցաւ։
22Իբրեւ ա́զդ զգուշութե(ան) եղեւ ամրականա́ցն բռնու(թ)ի(ւն) թագաւորին. սկսա́ւ՝ թողեալ զզօրութի(ւն)ն, նենգա́ւ ջանալ ընդ ամրականսն. դաշի́նս կռէր, եւ յառնո́ւլ առնէր զամուրսն։
23Անդէն անդո́ւստ յարձակէր ՛ի կողմն յուդայեանց. եւ յերկոցունց կողմանց ՛ի պարտութի(ւն) մատնեալ վատթարեա́լ գտանէր։ Ապա ա́զդ եղեւ նմա մոլեգին գնացքն փիլիպպայ, զի բռնութ(եամ)բ տիրաբար ՛ի վերայ իրացն արքունի հասեալ շրջէ́ր յաշխարհին. լուծաւ լքաւ տրտմեցաւ, աղաչեաց զեբրայեցիս՝ եւ հաւանեցաւ ն(ո)ց(ա). ուխտ եդ, երդմնի́ արար՝ զա(մենայ)ն իրաւունս նոցա անդրէն դարձուցանել, զխաղաղութի(ւն) հաշտութե(ան) ՛ի մէջ հաստատեաց. մատո́յց պատարագ, եւ մեծարեաց զտաճարն. ՛ի գութ սէր քաղցրու(թ)ե(ան) մարդասէ́ր լինէր ընդ ա(մենայ)ն տեղիս ն(ո)ց(ա)։
24Փառաւորեաց զմակաբէ, եւ ճոխագո́յն եւս կացոյց զնա ՛ի վերայ ն(ո)ց(ա) քան զառաջինն· եւ եթող անդ սպարապետ ՛ի վ(ե)ր(այ) աշխարհին զհեգեմոնիդէս ՛ի դովրայ մինչեւ ՛ի գերար.
25ինքն եկն եմուտ ՛ի պտղոմայիս։ Բարկացեալ յո́յժ էին քաղաքացիքն վ(ա)ս(ն) ուխտիցն հաշտու(թ)ե(ան). ո́չ հանդարտէին, այլ ՛ի նմին խռովութե(ան) կային, զի անդրէն լուծցէ զհաշտութի(ւն) հաւանութե(ա)ն։
26Մատեաւ ինքնին լիւսիաս, առաջի եկաց իմաստաբար, հաճեաց զմիտսն, մեղմացոյց։ դա́րձ արար անդրէն ՛ի կողմանս անտիոքացւոց։ ա́յն արշաւան ասպատակի թագաւորին՝ այսպիսի դարձիւ վճարեցաւ։
1Յետ երից ամա́ց ժամանակի դէ́պ եղեւ դիմել դեմետրեայ սելեեւկեանց ՛ի վ(ե)ր(այ) հեբրայեցւոց ընդ երե́ք քաղաքեան նաւահանգիստ՝ մեծա́ւ գնդաւ, բազում զօրօք ՛ի ներքս
2յաշխարհամիջի անդր արշաւել, մերժել զանտիոքոս եւ զնորո́ւն եղբայր լիւսիաս։
3Աղկիմոս ոմն անուն է́ր քահանայապետ լեալ յառաջ, կամօք իւրովք պղծեաց զառաջինն խառնակութ(եամ)բ ժամանակաց։ խորհեցաւ ՛ի միտս իւր եւ ասէ՝ թէ ո(ր)պ(էս) եւ է, սակայն անհնա́ր է նմա գտանել փրկութի(ւն), եւ ո́չ այլ գոյր նմա մերձենալ առ սեղանն սրբու(թ)ե(ան)։
4Եկն եկաց առաջի արքայի դեմետրեայ ՛ի հարիւրորդի յիսներորդի յառաջնում ամի, մատուցանէր նմա պսակս ոսկիս եւ արմաւենիս, եւ ոստս թաւս ՛ի պատիւ մեհենին։ եւ զայն օր լո́ւռ լինէր.
5բայց ժամանակի́ սպասէր իւրում անմտու(թ)ե(ա)ն օգնակա́ն գտանելոյ։ Իբրեւ դէ́պ եղեւ օր մի ՛ի խորհուրդ կոչել զնա դեմետրեայ. սկսաւ հարցանել զնա արքայն. յի՞նչ օրէնս, յի՞նչ կամս, յի՞նչ խորհուրդս կա́ն ընդ մեզ հեբրայեցիքդ՝ որ ՛ի հրէաստանի են։
6Ա́յսպէս ետ պատասխանի. ասիդացիքդ որ անուանեալ են ՛ի մէջ հրէիցդ՝ որոց սպարապետ եւ զօրավար յուդա մակաբէ համբարձեալ է, զօրաժողո́վ են՝ ՛ի մա́րտ պատերազմի պատրաստեալ են, յուզեն հանապազ զժողովս ն(ո)ց(ա). եւ ո́չ տան խաղաղութ(եամ)բ հնազանդել ձերում տէրու(թ)ե(ան)դ։
7Վասն այսորիկ իմ աւասիկ թողեալ ՛ի բաց զփա́ռսն հայրենի՝ զքահանայութի(ւն), եկեալ հասեալ եմ առ քեզ.
8նախ՝ վասն իրացս արքունի սրտացաւութ(եամ)բ ցուցանել, եւ ապա վ(ա)ս(ն) մե́ր. զի մեծաւ ծփանօք մտախո́հ հասի առ քեզ վ(ա)ս(ն) արանցն անկա́ն ՛ի խռովութե(ան)։
9Այլ որպէս ընդ կողմանս կողմանս եւ ընդ աշխարհս ա(մենայ)ն խորհուրդս խաղաղութե(ան)՝ եւ կա́մս մարդասէրս ունիք, զայն ա(մենայ)ն տեղեկացեալ գիտեմ։
10այլ մինչ յուդա կենդանի է՝ անհնա́ր է խաղաղու(թ)ի(ւն) առնուլ իրաց արքունի ՛ի հրէաստանի։
11Իբրեւ նա ա́յսպէս սկսաւ խօսել վասն ն(ո)ր(ա), ա́յլ աւադանին որ թշնամութ(եամ)բ ոխս պահէին յուդայ, առաւել եւս շուրջ զայրացուցին զթագաւորն։
12մինչ անդրէ́ն վաղվաղակի հրամայեաց կոչել զփղապե́տն նիկանովր, ե́տ զօրս ՛ի ձեռն, եւ կացոյց սպարապետ կողմանցն հրէաստանի. արձակեաց մեծաւ հանդերձաւ,
13բազում պատուիրանաւ զի զյուդայ ինքնին ՛ի գլխովին զբռա́մբ արկանել, եւ զգունդն ա(մենայ)ն յա́յսկոյս՝ յա́յնկոյս ցրել։ ա́նդ կացուցանել զաղկիմոս քահանայապետ մեծի տաճարին։ Ա́յն որ ՛ի հրէաստանէ
14անտի ազգքն փախստական գնացեալ էին վասն յուդայ, գային պառակտեալք՝ եւ անդէն խառնէին ՛ի գունդն նիկանովրայ. զհրէիցն թշուառութի(ւն) իւրեանց փառաւորու(թ)ի(ւն) համարէին։
15Սոքա իբրեւ լսէին զնիկանովրայ զարշաւանն. եւ զայնչափ յոյզսն հեթանոսաց. հող ՛ի գլո́ւխ լինէին, առաջի թաւալէին, որ իսկզբանէ յաւիտենից հաստատեաց զի́ւր ժողովուրդ, եւ յա(մենայ)ն ժամանակի յայտնապէս ձեռնկալո́ւ լինէր իւրոյ վիճակին։
16Իբրեւ հրամա́ն տայր զօրավարն՝ փութանակի ը(ստ) առա́ջ եղեւ նմա ՛ի գեօղ մի դեսաոմ անուն՝
17շմաւոն եղբայր յուդայ, ՛ի դիմի́ հարաւ նիկանովրայ. եւ առ փոքր մի նիզակակցացն յանզգաստութ(են)է ՛ի պարտու(թ)ի(ւն) մատնեալ։
18Սակայն լուեա́լ էր նիկանովրայ զարանցն քաջութե(ան), եւ զմարտ պատերազմի ՛ի վ(ե)ր(այ) աշխարհին ճգնու(թ)ե(ան) քաջութ(եամ)բ, երկնչէր զիրս դատաստանին արեամբ վճարել։
19վ(ա)ս(ն) այսորիկ յղեաց կոչեա́ց նա զպոսիդոնիոս, եւ զթէոդոտոս, եւ զմատաթէոս, տա́լ եւ առնուլ՝ եւ կռել դաշինս։
20Իբրեւ բազում տարուբեր եւ խորհուրդք ՛ի մէջ լինէին, եւ ՛ի բազումս եւս զօրագլուխն զխորհուրդն սփռէր. եւ զօրքն եւս միաբանութ(եամ)բ միով հաւանութ(եամ)բ զհաշտութ(իւն)ի́ յանձն առնուին։
21Եդի́ն զուխտն առաջի՝ եւ դաշինս կռեցին։ ժամադի́ր լինէին միմեանց, յորում աւուր ՛ի մի́ վայր հասեալ զուխտսն հաստատեսցեն։ եկին առ միմեանս, աթո́ռս արկին, խորհո́ւրդ խորհեցան, դաշի́նս կռեցին։
22Յուդա հրամա́ն ետ իւրեանց գնդին՝ վառե́լ պատրաստե́լ՝ դարանամո́ւտ լինել, զի մի դա́ւ ինչ չարագործու(թ)ե(ան) ն(ո)ց(ա) ՛ի թշնամեացն լինիցի։ եւ ա́յնպէս զգուշութ(եամ)բ զյօրինի դաշինս ը(ստ) միմեանս հաստատէին։
23Եւ մտեալ շրջէր յե(րուսաղէ)մ ո́չինչ անկարգ եւ անօրէն գնացիւք։ զայն որ խառնիճաղանճ զօրս յինքն կուտեալ էր՝ յիւրաքանչիւր տեղիս արձակէր։
24եւ ունէր նիկանովրայ զյուդայ գրդանօք փափկու(թեամ)բ՝ եւ մտադեւր սիրով։
25Աղաչեաց կի́ն առնուլ ՛ի նմանէ, զի գո́ւթ անկցի, եւ զաւակ խառնեսցի։ յա́նձն առ յուդա, հաւանեցաւ, հաստատեաց, ընտանեցաւ։
26Իբրեւ ետես աղկիմոս զն(ո)ց(ա) ընդ միմեանս հաւասարութի(ւն), եւ դաշինք որ ՛ի մէջ կռեցան, վարեա́ց ե́կն վաղվաղակի առ դեմետրիոս. ամբաստա́ն լինէր զնիկանովրայ. եւ ցուցանէր՝ օտարաձա́յն այլամիտ խորհուրդս ունել նմա ը(ստ) օրէնս արքունի. զի զվնասակարն իրաց արքունի՝ յորդէգիրս առեալ ժառանգ՝ ի́ւր անձին փոխանակ կացուցանէ։
27Իբրեւ լսէ́ր զբանս անօրէն բանսարկուին՝ ՛ի սրտմտու(թ)ի(ւն) բրդեցաւ թագաւորն. հրամա́ն ետ թագաւորն հրովարտա́կս տալ, յա́յտ առնել թէ չէ́ հաճեալ ը(ստ) դաշինս հաւանու(թ)ե(ա)ն։ ՛Ի նմին հրովարտակի հրամա́ն տայր՝ կապեա́լ ոտիւք եւ կապեալ ձեռօք տա́լ ածել զմակաբէ ՛ի քաղաքն անտիոքացւոց։
28Իբրեւ ա́յս ա(մենայ)ն ա́զդ եղեւ նիկանովրայ, խոնարհեալ կործանեալ՝ կայր տրտմեալ ՛ի միտս իւր թէ ստութի(ւն) ինչ մտցէ ՛ի դաշինս անդր. եւ ուխտքն եղիցին տարապարտուց, յոչի́նչ վնասու ՛ի վ(ե)ր(այ) առնն արդարոյ։
29Բայց քանզի զհրամա́ն զինչ ո́չ անցանել ըստ թագաւորին, սպա́ս արար մարթանօք զհրամանն կատարել։
30Իսկ մակաբէոս՝ իբրեւ ետես յայրատագո́յնս իմն մատուցեալ զնա նիկանովրայ. եւ զօրէն նուաճու(թ)ե(ա)ն խստագոյնս եւ շինականագոյնս մերձենալ ն(ո)ր(ա) ՛ի նա. ո́չ լա́ւ համարեցաւ զյանդգնութի(ւն)ն նիկանովրայ. անդէն յանդիման ն(ո)ր(ա) շա́տ զոք ընդ իրեարս շփոթեաց. եւ ինքն ե́լ գնաց յերեսաց նիկանովրայ։
31Իբրեւ ետես նիկանովր, թէ ա́յնպէս զձեռօք ո́չ կարաց ածել զա́յրն ո(ր)պ(էս) կամէր. ե́կն եհաս ՛ի վ(ե)ր(այ) քահանայիցն ՛ի տաճարին սրբութե(ան)՝ մինչդեռ նոքա զպատարագսն մատուցանէին, սաստէր ն(ո)ց(ա)՝ զայրն ՛ի ձեռս տալ վաղվաղակի։
32Նոքա երդմամբ հաստատեցին՝ թէ ամենեւին զայն այր եւ տեսեալ չի́ք մեր. ձգեա́ց զձեռն իւր ՛ի տաճա́ր անդր,
33եւ ա́յսպէս երդուաւ. եթէ ոչ կապեալ ոտիւք եւ ձեռօք զյուդա ՛ի ձեռս իմ տայցէք, զայդ տաճար ա(ստուծո)յ հա́րթ յատակ արարից, եւ զսեղանդ կործանեցից, եւ զտաճարդ զայդ նուիրեալ որմզդակա́ն դից հաստատեցից։
34եւ զայս իբրեւ ասաց՝ ե́լ գնաց։ Քահանայքն ձե́ռս բարձին յերկինս, կարդային առ որ յա(մենայ)ն ժամանակի օգնական եւ պաշտպա́ն լինէր ազգին իւրեանց՝ եւ ասէին։
35Դու տ(է)ր ա(մենայ)նի, աննիազ յա(մենայ)նէ, լի́ ա(մենայ)նիւ. քեզ կամք ա́յնպէս ե·են, հաստատել զտաճար բնակութե(ան) քոյ ՛ի միջի մերում։
36եւ արդ՝ յա(մենայ)նի սրբութ(եամ)բ տ՝ր, պահեա́ դու յաւիտեան զայս նորոգապէս սրբութ(եամ)բ զտաճար քո։
37Հռա́քս ոմն անուն՝ ՛ի ծերակոյտ ժողովրդենէ անտի ՛ի զօրացն ե(րուսաղէ)մի ա́յր ընդընկերասէր, մարդասէր յոյժ, բարենշան բարեհամբաւ, ըստ խնամոտ մտաց՝ հա́յր կարդացեալ եբրայեցւոց։
38Զի յառա́ջ ժամանակի անդ՝ զանխառն զանապակ օրէնսն օրինադի́ր լինէր հրէու(թ)ե(ան) ոգւով եւ մարմնով. յառաջ տուեալ էր զանձն ա(մենայ)ն ազատութե(ան)։
39Իբրեւ կամեցաւ նիկանովր յա́յտ յանդիմանութ(եամ)բ զթշնամու(թ)ի(ւն) յայտնել զոր ունէր ընդ հրէայսն, հատոյց զօր աւելի քան զհինգհարիւր, երթալ ՛ի բուռն առնուլ զն(ո)ս(ա)։
40զի ա́յսպէս ասաց, թէ այդք եւս ամաչեցեալք դարձցին, գործ մեծ գործեցից ՛ի վ(ե)ր(այ) քաղաքիդ։
41Իբրեւ հասին զօրքն, զաշտարակն պատեցին, եւ ՛ի վ(ե)ր(այ) դրանն գո́ւն գործեցին. ձա́յն տային միմեանց հո́ւր մատուցանել՝ զի զդուռն հրձի́գ արասցեն։
42Իբրեւ այնչափ ՛ի վարան տագնապի մտանէր այրն, ո́ւշ առնէր, անձին հրամայէր, դնէր սուսեր ընդ պորտով, կամէր ազատօրէն մեռանել քան անկանել ՛ի ձեռս անօրինաց, եւ պղծել զանձին ազնուու(թ)ի(ւն)։
43եւ սրովն ուղղո́րդ ՛ի ներքս երթայր վ(ա)ս(ն) ճապոյն վտանգի։ եւ զօրացն ը(ստ) դրունսն խուժելոյ. կամէր ելանել ՛ի վեր եւ զանձն ՛ի բարձուէ ընդ պարիսպն հոսել։
44Նոքա իբրեւ յիւրեանս ա́յսր ա́նդր խուճապեցան, եւ ՛ի նմանէ ամբոխն փարատեցաւ. ե́դ զսուսերն եւ չոգաւ զիւրովին.
45եւ կանգնեցաւ անդէն, մինչեւ զօրն եւ ոգիքն անդէն կային. եկն յայտ անդր զայրագին լի́ բարկու(թեամ)բ, մինչեւ արիւնն գունդագունդ արտաքս հոսէր, եւ վէրքն չարաչար պատարեալէին, եւ ամբոխն առաջի անդ յա́յսկոյս յա́յնկոյս փարատէր։
46Ե́լ եկաց ՛ի վերայ վիմի միոջ, յանդիման կողմանցն երկոցուն. խոնարհեցաւ ա́ռ ՛ի գիրկս իւր զազիսն արեամբն հանդերձ, եւ ցո́յց ՛ի վեր յերկինս, կարդա́ց զտ(է)ր կենդանութե(ան) զոգւոց եւ զմարմնոց՝ եւ ասէ. զսո́յն հատուցումն հատուսջիր դու նմա։ եւ նա զա́յս օրինակ փոխեցաւ յաշխարհէ։
1Իսկ նիկանովր՝ իբրեւ ա́զդ եղեւ նմա վ(ա)ս(ն) յուդայեանց ՛ի կողմանցն շամրտացւոց, խորհեցաւ պատրաստեցաւ յաւուր պահոց շաբաթու անկանել ՛ի վերայ։
2եւ հրէայքն՝ որ ընդ նմա էին, բռնադատեալ տանէր նիկանովր, սկսան աղաչել եւ ասել. քա́ւ քեզ տէր, մի́ այդպէս խիստ եւ խըժաբար կատարեր զկամս քո. այլ տո́ւր փառս, եւ դի́ր պատիւ աւուրս որ պատուեցաւ ՛ի պատիւ հանգստեան յամենակա́լ սրբոյդ։
3Սկսա́ւ անդէն հարցանել անօրէնն՝ եւ ասէ. եւ գո՞յ ա(ստուա)ծ ամենակալ յերկինս որ հրամայեաց ձեզ փափուկ ունել զօրն շաբաթուց։
4Նոքա պատասխանի ետուն՝ եւ ասեն. ա́յո, գոյ տ(է)ր ամենազօր կենդանի́, որ հրամայեաց փափուկ ունել զեւթներորդ շաբաթուց։
5Եւ ժանտաժուտն ասէ արհամարհանօք. ասէ՝ հզօրն երկրիս է. որ տայ գործել զինու եւ զարդու, եւ գործել զգործ արքունի։ եւ սակայն ո́չ մեղմացաւ անօրէնն ՛ի հպարտութ(են)է անտի։
6Եւ նիկանովր ա(մենայ)ն հպարտութ(եամ)բ խստապարանո́ց գնացեալ, համարէր հասանել ՛ի վ(ե)ր(այ) յուդայեանց. հասանե́լ սատակե́լ՝ եւ նշան յաղթութե(ան) կանգնել։
7Իսկ մակաբէոս յա(մենայ)ն ժամ յուսացեալ էր ՛ի տ(է)ր, որ հանապազօր զօգնու(թ)ի(ւն) իւր ո́չ առնէր պակաս ՛ի նմանէ։
8մխիթարէ́ր զայնոսիկ որ ընդ իւրն էին, մի́ ձանձրանալ՝ մի́ զանգիտել յանօրէն հեթանոսաց. յարձակել, եւ դնել ՛ի մտի զգործսն քաջութե(ան) զառաջինս։ եւ որ օգնականու(թ)ի(ւն)քն ձեզ յերկնից գտան. եւ արդ՝ ակն ունել զնոյն ՛ի տ(թեն)է զյաղթութի(ւն) եւ զմխիթարու(թ)ի(ւն)։
9Եւ մխիթարէր զն(ո)ս(ա) յօրինացն եւ ՛ի մարգարէից. առ յիշեցուցանել ն(ո)ց(ա) զմարտ պատերազմաց որ ՛ի ձեռս նոցա կատարեցաւ.
10պնդասրտեալ յօժարագո́յնս եւ առնէր զն(ո)ս(ա), զհեթանոսացն եւս ստու(թ)ի(ւն)ս ՛ի մէջ բերելով, եւ զուխտիցն անցանել, եւ զերդմանցն անարգել։
11եւ զմի́ մի ՛ի նոցանէ առաւել վառէր մխիթարու(թ)ե(ան) բանիւք, քան զինուքն՝ տիգօք եւ ասպարօք։ Եւ երա́զ եւս սկսաւ պատմել ն(ո)ց(ա) արժանի ժամանակին, զի առաւել զուարթացոյց զամենեսեան։
12եւ էր տեսիլ երազոյն օրինակ ա́յս. Ոնիա ոմն որ յայնժամ լեալ էր քահանայապետ. գեղեցիկ հայելով, շքեղ տեսանելով, հեզ բարոյիւք, եւ հանդարտ սրտիւ. եկեալ խօսս արկանէր գեղեցիկ, ո(ր)պ(էս) սովո́ր էր ՛ի մանկութ(են)է, զա(մենայ)ն զանձին քաջութ(են)է. համբարձեալ զձեռս իւր աղաչէր ՛ի վ(ե)ր(այ) ազգացն հեբրայեցւոց հաստատու(թ)ե(ան)։
13Ապա դարձեալ տեսանէր զծերու(թ)ի(ւն) փառաւորութե(ան) սքանչելի́ եւ կարի́ վայելուչ իմն, որ շուրջ զնովաւ բա́կ առեալ ունէր՝ եւ ասէ։
14անդուստ խօսել սկսաւ ոնիա՝ եւ ասէր. ե́ղբայր ծերս այս. սա́ է որ բազում աղօթս անպակաս յաճա́խ մատուցանէ ա(ստուծո)յ երեմիա́ մարգարէ ա(ստուծո)յ։
15եւ ձգէր զաջ ձեռն իւր երեմիա, եւ տայր ձեռն ՛ի ձեռն ցյուդայ սուսե́ր մի ոսկեհանդերձ. եւ ընդ տալն՝ ասէր ա́յսպէս։
16Ա́ռ զսուսերդ զայդ սուրբ պարգե́ւ ՛ի տ(թեն)է, զի դովաւ սատակեսցես զթշնամիս ա(մենայ)ն։
17Մխիթարեցան ՛ի բանից անտի յուդայ՝ ՛ի զօրեղ եւ ՛ի գեղեցիկ, եւ բարձրացան յոյժ քաջալերու(թեամ)բ. եւ անձինք երիտասարդաց վերստին նորոգեցան։ եդին ՛ի մտի այնուհետեւ ո́չ այսր անդր սայթաքել, այլ հաստատուն զոտս ՛ի բո́յս հարկանել, յենուլ ՛ի համբերութի(ւն), պնտել ՛ի պատերազմի. ժառանգե́լ զանուն քաջութե(ան), հաստատե́լ ՛ի վ(ե)ր(այ) իրաց ուխտին հաւասարութե(ան), առնուլ յանձն զճգնութի(ւն) ՛ի վ(ե)ր(այ) քաղաքին.
18՛ի վ(ե)ր(այ) կանանց եւ մանկանց, եւ եղբարց հարազատաց, ՛ի վ(ե)ր(այ) դայեկաց բնակաց տոհմային քաղաքացւոց։ եւ առաւե́լ քան զայս ա(մենայ)ն ճգնու(թ)ի(ւն) պատերազմի էր ն(ո)ց(ա) ՛ի վերայ մեծի́ տաճարին սրբելոյ։
19Է́ր սակայն եւ ՛ի ներքս քաղաքացւոցն ո́չ թեթեւ վիշտ պատերազմի, կարծիք վշտագին դատաստանին։
20Այլ իբրեւ կողմանք զօրացն երկոցունց ՛ի միմեանս հասանէին, փո́ղ հարկանէր, պատրաստութի(ւն) լինէր, ճակատ յարդարէր, զփիղսն վառեալս գնդաց գնդաց ՛ի գլուխ յօրինեալ կացուցանէին, զհեծելազօրն յա́ջ յահեա́կ թեւս գործէին։
21Զայն ահեղ տեսիլ՝ յուդա հայեցեալ տեսանէր՝ զգնդացն դրօշու դրօշու պատրաստութի(ւն), զզինուցն զպէսպէս սրբութի(ւն), զնշանացն փողփողել, զմեծամեծ գազանացն զանհնարին գազանու(թ)ի(ւն), զձեռս յերկինս համբարձեալ՝ ՛ի նշանագործ տ(է)րն կարդայր. որ ո́չ թէ ըստ կամս մարդկան, այլ ըստ կամս իրաւա́նց իւրոց տայ զյաղթու(թ)ի(ւն) արժանեաց իւրոց։
22Եւ սկսաւ ասել յաղաչելն իւր ա́յսպէս. դո́ւ տ(է)ր տերանց՝ առաքեցեր զհրեշտակ քո ՛ի ժամանակս եզեկիայ արքայի, եւ սատակեցեեր դու ՛ի զօրաց անտի սենեքերիմայ հարիւր ութսուն եւ հինգհազար հեծեալ սպառազէն։
23Եւ արդ տ(է)ր ամենազօր որ բնակեալ ես յերկինս, առաքեա́ զհրեշտակ քո առաջի մեր, յա́հ յերկեւղ ՛ի դողումն, ՛ի զօրու(թ)ի(ւն) բազկի քոյ, զի զահի հարցին՝ եւ պակիցեն,
24որ հայհոյութ(եամ)բ հասեալեն ՛ի վերայ ժողովրդեան քոյ։ եւ սա զբանս իւր վախճանեաց։
25Իսկ նիկանովր՝ մեծաշուք ՛ի գոչիւն փողոյ, բազում արուեստականաց ձայնիւ զճակատն յառա́ջ մատուցանէր։
26Սոքա աստի բազում աղօթիւք խնդրուածոց ՛ի վ(ե)ր(այ) յարձակէին.
27զձեռս ՛ի գո́րծ արարեալ, եւ զսիրտս առ ա(ստուա)ծ աղօթիւք յերկինս։ հասանէին հարկանէին գունդն մակաբեան յուդայ ՛ի զօրացն հեթանոսաց, ո́չինչ պակաս յերից բիւրոց եւ ՛ի հինգ հազարէ. մեծապէս զուարճացեալք յերեւել օգնականութե(ան) մեծութե(ան)ցն ա(ստուծո)յ։
28եւ ա́յսպէս զգործն ուրախութե(ան) վճարեալ խնդութ(եամ)բ դառնային։ Ա́նդ գտանէին անկեալ զնիկանովր առաջի գնդին կոտորելոց՝ զինուն զարդուն նշանօք հանդերձ ՛ի մէջ երկուց ճակատոցն։
29՛ի ձա́յն բարձր գոչման մեծ աղաղակաւ զամենազօրն ա(ստուա)ծ յիւրեանց հայրենի բարբառն օրհնէին։
30Հրաման տայր որ զօրութ(եամ)բն հաստատու(թեամ)բ՝ առհասարակ քաջութ(եամ)բ նահատակու(թեամ)բ՝ մտադեւր հաւանու(թեամ)բ ՛ի վ(ե)ր(այ) ազգին նահատակեալ՝ Հրամայեաց զգլուխն հատանել զնիկանովրայ, եւ զաջ ձեռն թիկամբն հանդերձ, եւ տանել յե(րուսաղէ)մ։
31Իբրեւ եկն ինքն՝ եհաս, կոչեաց զազգատոհմն, զքահանայսն առաջի սեղանոյն. եւ ետ ածել զամրապահ միջնաբերդին զակառանց.
32եւ ցո́յց ն(ո)ց(ա) զանօրէն զհայհոյիչ զնիկանովրայ զգլուխն, եւ զձեռն զոր իշխեաց ձգել ՛ի տաճար անդր յամենակալի ա(ստուծո)յ պարծանօք հպարտու(թեամ)բ։
33Եւ զլեզուն հրամայեաց զանօրէն նիկանովրայ հատանել. եւ ասէ, մանր մանր կոտորեալ զայս թռչնո́ց գէշագէ́շ ջամբեցից։ եւ զանմտու(թ)ե(ան) բազուկն յանդիման տաճարին հրամայեաց կախել։
34Այլ ամենեքին յերկինս օրհնէին զերեւելին ա(ստուա)ծ՝ եւ ասէին. օրհնեա́լ որ պահեաց անարատ զսուրբ տեղի իւր։
35Եւ կախեաց զնիկանովրայ զգլուխն զբարձրամուր աշտարակէն յա́յտ յանդիման ամենեցուն. եւ յայտնապէս օգնականութե(ան) տ(եառ)ն նշա́ն յաղթու(թ)ե(ան) կանգնեցաւ։
36Ո́ւխտ եդին առհասարակ, հրամա́ն ետուն ընդ ա(մենայ)ն ազգն ՛ի հասարակ կամաց հաւանու(թեն)է առնել զօրն զայն օր տօնից տարեկանաց. զի մի́ թողցեն աննշան զօրն զայն։
37Եւ էր նշան աւուրն թիւ երեքտասաներո́րդ օր, երկոտասաներորդ ամսենն ադարայ, որ անուանեալ կոչի յասորւոց բարբառոյ անտի ա́յսպէս. որ միով աւուրբ յառաջէր քան զամիսն մարդքէական։
38Այն որ ինչ վ(ա)ս(ն) նիկանովրայ իրացն՝ խօ́սք են, ա́յսչափ։ եւ յայնց ժամանակաց յորում հասո́ւ եղեն հեբրայեցիք քաղաքին՝ ՛ի նմին վայրի եւ ես զբանս վախճանեցից։
39Եւ թէ իցեն ՛ի կարգի՝ գովեցա́յց ՛ի կարգել անդ. զայս եւ ե́ս կամիմ. ապա թէ հետեւակս ինչ՝ եւ տկարս ինչ խօսեալ իցէ, ես ա́յդչափ ինչ կարող էի։
40Զի որպէս զգինի ոք առանձինն ըմպիցէ՝ եւ դարձեալ զջուր առանձինն՝ անա́րգ է. այլ զորօրինակ զջուր ընդ գինի ոք խառնէ, քաղցր եւ անո́յշ առնէ զշնորհս ն(ո)ր(ա). սո́յնպէս եւ բանից կազմութի(ւն) զուարթացուցանէ զլսելիս որ ընդունին զսա։ Յայսմ վայրի լիցի վախճան բանիցս։